Հակոբ Մեղապարտ
Hayazg-ից
| Հակոբ Մեղապարտ | |
| Акоп Мегапарт | |
| |
| Անգլերեն: | Hakob Meghapart |
| Հայերեն: | Հակոբ Մեղապարտ |
| Համառոտ տվյալներ: Հայկական տպագրության հիմնադիրն ու առաջին հայ տպագրիչը:: | |
Բովանդակություն
Աշխատանքային գործունեություն
- Պատվիրել է հայկական բոլորգիր և գլխագիր տպատառեր, նաև զարդագրերի, պատկերների, 4 քառանկյունի զարդերի և 24 վերնախորագրային զարդաձև շրջանակների տպատախտակներ:
Այլ
- Գործել է 16-րդ դ., Վենետիկում:
- Նրա հիմնած տպարանը գործել է 1512-1513թթ.՝ լույս ընծայելով հավանաբար 6 գիրք. պահպանվել են 5 գիրք:
- Միայն «Պատարագատետրն» ունի հրատարակության թվականը, վայրը, հրատարակչի անունը նշող հիշատակարան:
- Նրա տպագրած գրքերի վերջում կա տպարանանիշ՝ երկգիծ քառակուսու մեջ՝ խաչակիր շրջանակ:
- Շրջանակը բաժանված է չորս մասի, յուրաքանչյուրում կա լատիներեն մի սկզբնատառ՝ D.I.Z.A: Վերծանված ավելի հավանական տարբերակը(Կ. Բասմաջյանի) հետևյալն է՝ Dei servus (Աստծու ծառա), Iakobus (Հակոբ), Zanni (Ծաննի՝ Հովհաննեսյան), Armenius(Հայ):
- Նրա տպագրական արվեստի ավանդներն օգտագործել են Աբգար Թոխաթեցին, Սուլթանշահ Աբգարյան Թոխաթեցին և այլ հայ տպագրիչներ, ինչպես նաև ռուս առաջին տպագրիչ Իվան Ֆեոդորովն ու եվրոպացի տպագրիչներ:
- «Աղթարք»-ում ընդգրկված են հետաքրքրաշարժ զրույցներ, երազների և աստղագուշակության մեկնություններ։ «Պարզատումարը», 1512 թվականից սկսած, հաջորդ 36 տարվա անշարժ տոմարացույցն է։ «Տաղարանը» հայ միջնադարյան տաղերգության ժողովածու է, որտեղ ընդգրկված են Ներսես Շնորհալու, Ֆրիկի, Հովհաննես Թլկուրանցու, Մկրտիչ Նաղաշի ստեղծագործություններից։
- Հակոբ Մեղապարտի տպագրությունը հետագայում դարձել է հայկական գրատպության զարգացման հիմքը։ Նրա տպագրական արվեստի ավանդները (տպատառերի, զարդագրերի ու զարդերի ձևերը, տպագիր էջի չափը և այլն) օգտագործել են հայ տպագրիչներ Աբգար Թոխաթեցին, Սուլթանշահը, ռուս առաջին տպագրիչ Իվան Ֆեոդորովը, եվրոպացի շատ տպագրիչներ։
- Հակոբ Մեղապարտի անունով Երևանում կոչվել է տպագրատուն, կանգնեցվել է նրա հուշարձանը (1987 թ., քանդակագործ՝ Խաչատուր Իսկանդարյան)։
Նկարներ
Հայկական առաջին տպագիր գիրքը,Վենետիկ 1512.
«Տաղարան», Վենետիկ1513
«Աղթարք», Վենետիկ1513
Հակոբ Մեղապարտի նշանը
Տեսանյութեր
Մատենագիտություն
- Հակոբ Մ., Ուրբաթագիրք:
- Հակոբ Մ., Պատարագատետր:
- Հակոբ Մ., Աղթարք:
- Հակոբ Մ., Պարզատումար:
- Հակոբ Մ., Տաղարան:
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր(կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ.,Հ.1,Աբալյան-Ղուշչյան,2005:
