6701
edits
Changes
Նոր էջ «{{Person | name-am = Համբարձումյան Վիկտոր Համազասպի | name-am-aliases = | name-ru = Амбарцумян Виктор Амазасп...»:
{{Person
| name-am = Համբարձումյան Վիկտոր Համազասպի
| name-am-aliases =
| name-ru = Амбарцумян Виктор Амазаспович
| name-ru-aliases =
| name-lat =
| name-en = Surname Name
| name-fr =
| image = Hambartsumyan Viktor
| birth-date = 5(18).09.1908
| birth-place = Թիֆլիս, Վրաստան
| death-date = 12.08.1996
| death-place = Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն
| description = Աստղաֆիզիկոս, տեսական աստղաֆիզիկայի խորհրդային դպրոցի հիմնադիր:
}}
=Կենսագրություն=
Ծնվել է 1908թ. սեպտեմբերի 5(18)-ին Վրաստանի մայրաքաղաք Թիֆլիսում:
Մահացել է 1996թ. օգոստոսի 12-ին Հայաստանի Հանրապետության մայրաքաղաք Երևանում:
==Կրթություն==
*1928թ. ավարտել է Լենինգրադի պետական համալսարանը:
==Աշխատանքային գործունեություն==
*1931-1943թթ. աշխատել է Լենինգրադի պետական համալսարանում:
**1939թ.՝ ստղաֆիզիկայի ամբիոնի վարիչ:
**1939թ.՝ աստղադիտարանի տնօրեն:
**1941թ.՝ ուսումնական մասի պրոռեկտոր:
*1943թ.-ից՝ ՀՀ ԳԱԱ հիմնադիրներից և առաջին փոխնախագահը:
*1947-1994թթ.՝ ՀՀ ԳԱԱ նախագահ:
**1994-1996թթ՝ պատվավոր նախագահ:
*1946-1988թթ.՝ Բյուրականի աստղադիտարանի հիմնադիր-տնօրեն:
**1988-1996թթ.՝ պատվավոր տնօրեն:
*1955-1991թթ.՝ ԽՍՀՄ ԳԱ նախագահության անդամ:
*1994-1996թթ.՝ ՌԳԱ խորհրդական:
==Ձեռքբերումներ==
*1934թ.՝ պրոֆեսոր:
*1935թ.՝ ֆիզմաթ գիտությունների դոկտոր:
*1940թ.՝ ՀԽՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչ:
*1943թ.՝ ՀԽՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս:
*1953թ.՝ ԽՍՀՄ ԳԱ ակադեմիկոս:
*1968թ.՝ ՎԽՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչ:
*1968, 1978թթ.՝ Սոցիալական աշխատանքի կրկնակի հերոս:
*1994թ.՝ ՀՀ ազգային հերոս:
==Այլ==
*Հ.Ա. Համբարձումյանի որդին է, Գ.Հ. Համբարձումյանի եղբայրը, Ռաֆայել և Ռուբեն Հաբարձումյանների հայրը:
*Մեծ ավանդ ունի ՀՀ-ում ֆիզմաթ գիտությունների զարգացման, բնական և տեխնիկական գիտությունների բնագավառում հետազոտությունների մակարդակի բարձրացման, նոր և ժամանակակից գիտական ուղղությունների ստեղծման, բարձրորակ կադրերի պատրաստման գործում:
*Աշխատանքները վերաբերում են տեսական աստղաֆիզիկայի, աստղերի և միգամածությունների ֆիզիկայի, աստղային դինամիկայի, արտագալակտիկական աստղագիտության, աստղերի և գալակտիկայի էվոլյուցիայի հարցերին: Ստեղծել է գազային միգամածությունների լուսարձակման քանակական տեսությունը, որը հիմք է դարձել այդ բնագավառում կատարված հետագա հետազոտությունների համար: մշակել է նոր աստղերից արտանետվող և անկայուն աստղերի մակերևույթներից արտահոսող գազային զանգվածների գնահատման մեթոդ, որի հիման վրա գտել է աստղերի վիճակների փոփոխությունների առաջին նշանները: Մշակել է աստղային համակարգերի վիճակագրական մեխանիկայի հիմունքնները: Ցույց է տվել, որ աստղակույտերն աստիճանաբար քայքայվում են և քայքայման արագությունից ելնելով՝
*Թաղված է Բյուրականում:
=Նկարներ=
<gallery>
Պատկեր: HAYAZG ENCI.jpg|նկարի նկարագրության տեքստ
</gallery>
=Տեսանյութեր=
*[http://www.example.org Տեսանյութի նկարագրության տեքստ:]
=Հրապարակումներ մամուլում=
*[http://www.armin.am Մամուլի նյութի նկարագրության տեքստ:]
=Մատենագիտություն=
*[http://www.example.org Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Գրքի վերնագիր, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2005:]
*[http://www.example.org Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Հոդվածի վերնագիր, Պատմաբանասիրական հանդես, Երևան, 2005, թիվ 2, էջ 41-45:]
=Տե՛ս նաև=
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
*[http://www.example.org Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Գրքի վերնագիր, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2005:]
*[http://www.example.org Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Հոդվածի վերնագիր, Պատմաբանասիրական հանդես, Երևան, 2005, թիվ 2, էջ 41-45:]
[[Category:թեգ1]] [[Category:թեգ2]]
| name-am = Համբարձումյան Վիկտոր Համազասպի
| name-am-aliases =
| name-ru = Амбарцумян Виктор Амазаспович
| name-ru-aliases =
| name-lat =
| name-en = Surname Name
| name-fr =
| image = Hambartsumyan Viktor
| birth-date = 5(18).09.1908
| birth-place = Թիֆլիս, Վրաստան
| death-date = 12.08.1996
| death-place = Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն
| description = Աստղաֆիզիկոս, տեսական աստղաֆիզիկայի խորհրդային դպրոցի հիմնադիր:
}}
=Կենսագրություն=
Ծնվել է 1908թ. սեպտեմբերի 5(18)-ին Վրաստանի մայրաքաղաք Թիֆլիսում:
Մահացել է 1996թ. օգոստոսի 12-ին Հայաստանի Հանրապետության մայրաքաղաք Երևանում:
==Կրթություն==
*1928թ. ավարտել է Լենինգրադի պետական համալսարանը:
==Աշխատանքային գործունեություն==
*1931-1943թթ. աշխատել է Լենինգրադի պետական համալսարանում:
**1939թ.՝ ստղաֆիզիկայի ամբիոնի վարիչ:
**1939թ.՝ աստղադիտարանի տնօրեն:
**1941թ.՝ ուսումնական մասի պրոռեկտոր:
*1943թ.-ից՝ ՀՀ ԳԱԱ հիմնադիրներից և առաջին փոխնախագահը:
*1947-1994թթ.՝ ՀՀ ԳԱԱ նախագահ:
**1994-1996թթ՝ պատվավոր նախագահ:
*1946-1988թթ.՝ Բյուրականի աստղադիտարանի հիմնադիր-տնօրեն:
**1988-1996թթ.՝ պատվավոր տնօրեն:
*1955-1991թթ.՝ ԽՍՀՄ ԳԱ նախագահության անդամ:
*1994-1996թթ.՝ ՌԳԱ խորհրդական:
==Ձեռքբերումներ==
*1934թ.՝ պրոֆեսոր:
*1935թ.՝ ֆիզմաթ գիտությունների դոկտոր:
*1940թ.՝ ՀԽՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչ:
*1943թ.՝ ՀԽՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս:
*1953թ.՝ ԽՍՀՄ ԳԱ ակադեմիկոս:
*1968թ.՝ ՎԽՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչ:
*1968, 1978թթ.՝ Սոցիալական աշխատանքի կրկնակի հերոս:
*1994թ.՝ ՀՀ ազգային հերոս:
==Այլ==
*Հ.Ա. Համբարձումյանի որդին է, Գ.Հ. Համբարձումյանի եղբայրը, Ռաֆայել և Ռուբեն Հաբարձումյանների հայրը:
*Մեծ ավանդ ունի ՀՀ-ում ֆիզմաթ գիտությունների զարգացման, բնական և տեխնիկական գիտությունների բնագավառում հետազոտությունների մակարդակի բարձրացման, նոր և ժամանակակից գիտական ուղղությունների ստեղծման, բարձրորակ կադրերի պատրաստման գործում:
*Աշխատանքները վերաբերում են տեսական աստղաֆիզիկայի, աստղերի և միգամածությունների ֆիզիկայի, աստղային դինամիկայի, արտագալակտիկական աստղագիտության, աստղերի և գալակտիկայի էվոլյուցիայի հարցերին: Ստեղծել է գազային միգամածությունների լուսարձակման քանակական տեսությունը, որը հիմք է դարձել այդ բնագավառում կատարված հետագա հետազոտությունների համար: մշակել է նոր աստղերից արտանետվող և անկայուն աստղերի մակերևույթներից արտահոսող գազային զանգվածների գնահատման մեթոդ, որի հիման վրա գտել է աստղերի վիճակների փոփոխությունների առաջին նշանները: Մշակել է աստղային համակարգերի վիճակագրական մեխանիկայի հիմունքնները: Ցույց է տվել, որ աստղակույտերն աստիճանաբար քայքայվում են և քայքայման արագությունից ելնելով՝
*Թաղված է Բյուրականում:
=Նկարներ=
<gallery>
Պատկեր: HAYAZG ENCI.jpg|նկարի նկարագրության տեքստ
</gallery>
=Տեսանյութեր=
*[http://www.example.org Տեսանյութի նկարագրության տեքստ:]
=Հրապարակումներ մամուլում=
*[http://www.armin.am Մամուլի նյութի նկարագրության տեքստ:]
=Մատենագիտություն=
*[http://www.example.org Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Գրքի վերնագիր, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2005:]
*[http://www.example.org Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Հոդվածի վերնագիր, Պատմաբանասիրական հանդես, Երևան, 2005, թիվ 2, էջ 41-45:]
=Տե՛ս նաև=
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
*[http://www.example.org Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Գրքի վերնագիր, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2005:]
*[http://www.example.org Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Հոդվածի վերնագիր, Պատմաբանասիրական հանդես, Երևան, 2005, թիվ 2, էջ 41-45:]
[[Category:թեգ1]] [[Category:թեգ2]]