3148
edits
Changes
Նոր էջ «{{Person | name-am = Զարյան Ռուբեն Վարոսի | name-am-aliases = Ղազանջյան | name-ru = Зарян Рубен Варосович | name-ru...»:
{{Person
| name-am = Զարյան Ռուբեն Վարոսի
| name-am-aliases = Ղազանջյան
| name-ru = Зарян Рубен Варосович
| name-ru-aliases = Газанчян
| name-lat =
| name-en = Zaryan Ruben
| name-fr =
| image = Boy.jpg
| birth-date = 01.09.1909
| birth-place = Ալեքսանդրապոլ, Հայաստանի Հանրապետություն
| death-date = 02.02.1994
| death-place = Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն
| description = Գրականագետ, թատերագետ, մանկավարժ:
}}
=Կենսագրություն=
Ծնվել է 1909թ. սեպտեմբերի 1(14).-ին Հայաստանի Հանրապետության (այժմ՝ Գյումրի) Ալեքսանդրապոլ քաղաքում:
Մահացել է 1994թ. փետրվարի 2-ին Հայաստանի Հանրապետության մայրաքաղաք Երևանում:
==Կրթություն==
* 1929թ. ավարտել է Թիֆլիսի Ալ. Մյասնիկյանի անվան մանկավարժական ուսումնարանը:
*1936թ. ավարտել է ԵՊՀ-ն:
==Աշխատանքային գործունեություն==
*1929-1932թթ. դասավանդել է հայոց լեզու և գրականություն Ախալքալաքի միջնակարգ դպրոցում:
* 1933թ. նշանակվել է Թիֆլիսի «Գրոհ» հանդեսի պատասխանատու քարտուղար: *1934թ. դարձել է Հայաստանի խորհրդային գրողների միության անդամ:
*1938-1974թթ.՝ Հայպետհրատի գեղարվեստական գրականության բաժնի վարիչ:
*1941-1943թթ.՝ «Սովետական գրականություն» ամսագրի խմբագիր:
*1948-1958թթ.՝ ԵԳԹԻ ամբիոնի վարիչ:
*1958-1987թթ.՝ ՀԽԱՀ ԳԱ արվեստի ինստիտուտի հիմնադիր-տնօրեն։
*1964թ.՝ արվեստի ինստիտուտում ստեղծել Է շեքսպիրագիտական գրադարան:
*1966թ.՝ շեքսպիրագիտության կենտրոն։
*1970թ.՝ գերմանական շեքսպիրյան ընկերութուն:
*1981թ.՝ Հռոմի Տիբերինյան ակադեմիայի թղթակից անդամ:
*1974-1981թթ.՝ արվեստի և ճարտարապետության ՀՀ Պետական մրցանակների հանձնաժողովի նախագահ:
==Ձեռքբերումներ==
*1953թ.՝ «Պատվո նշան» շքանշան:
*1961թ.՝ ՀԽԱՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ։
*1962թ.` արվեստագիտության դոկտոր:
*1963թ.՝ պրոֆեսոր:
*1968թ.՝ ՀԽԱՀ ԳԱ ակադեմիկոս:
*1969թ., 1989թ.՝ ԽՍՀ Գերագույն խորհրդի պատվոգրեր:
*1974թ.՝ թղթակից անդամ:
*1979թ.՝ «Ժողովուրդների բարեկամության» շքանշան:
*1981թ.՝ ՀՀ Պետական մրցանակ։
==Այլ==
*Աշխատությունները վերաբերում են հայ թատրոնի պատմությանը և դերասանական արվեստին, հեղինակ է նաև հուշագրությունների։
*1940թ. պաշտպանում է թեկնածուական դիսերտացիա «Աբով-
յանի «Նախաշավիղը» և նրա պատմությունը» թեմայով, ինչն էլ հենց գրա-
կանագետի համբավ բերեց նրան՝ «Աբովյանի կյանքը (համառոտ ակնարկ)» աշ-
խատությունը, որը հրատարակվել էր 1939թ., այնուհետև վերահրատարակվել
1940թ.:
*1984-1990թթ. նա ղեկավարել է Աբովյանի տուն-թանգարանի գիտական խորհրդի աշխատանքները:
*Թատերագիտության բնագավառում Ռ. Զարյանի կարևոր ներդրումը հայ բեմի մեծագույն վարպետներ Սիրանույշին ու Պետրոս Ադամյանին նվիրված մենագրություններն են, ինչպես նաև ուսումնասիրությունները հայ թատրոնի այլ գործիչների մասին:
=Նկարներ=
<gallery>
Պատկեր: HAYAZG ENCI.jpg|նկարի նկարագրության տեքստ
</gallery>
=Տեսանյութեր=
*[https://www.youtube.com/watch?v=D3eOyLAf1mY Արփեն Մովսեսյան Հայից Հայ-Ռուբեն Զարյան 100:]
=Մատենագիտություն=
*Զարյան Ռ. Վ., Էջեր հայկական շեքսպիրապատումից:
*Զարյան Ռ. Վ., Թատերական գործիչներ, աշխատություն:
*Զարյան Ռ. Վ., Հուշապատումի, հուշագրություն:
*Զարյան Ռ. Վ., Մայրամուտից առաջ, հուշագրություն:
=Տե՛ս նաև=
*Ով ով է.հայեր(կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ.,Հ.1,Աբալյան-Ղուշչյան,2005:
*[ http://www.armenianlanguage.am/am/Encyclopedia_zaryan_ruben ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ:]
*[ http://hpj.asj-oa.am/2778/1/2010-1(288).pdf Ակադեմիկոս Ռուբեն Զարյան. Ծննդյան 100-ամյակի առթիվ:]
[[Category:Գրականագետներ]] [[Category:Թատերագետներ]] [[Category:Մանկավարժներ]]
| name-am = Զարյան Ռուբեն Վարոսի
| name-am-aliases = Ղազանջյան
| name-ru = Зарян Рубен Варосович
| name-ru-aliases = Газанчян
| name-lat =
| name-en = Zaryan Ruben
| name-fr =
| image = Boy.jpg
| birth-date = 01.09.1909
| birth-place = Ալեքսանդրապոլ, Հայաստանի Հանրապետություն
| death-date = 02.02.1994
| death-place = Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն
| description = Գրականագետ, թատերագետ, մանկավարժ:
}}
=Կենսագրություն=
Ծնվել է 1909թ. սեպտեմբերի 1(14).-ին Հայաստանի Հանրապետության (այժմ՝ Գյումրի) Ալեքսանդրապոլ քաղաքում:
Մահացել է 1994թ. փետրվարի 2-ին Հայաստանի Հանրապետության մայրաքաղաք Երևանում:
==Կրթություն==
* 1929թ. ավարտել է Թիֆլիսի Ալ. Մյասնիկյանի անվան մանկավարժական ուսումնարանը:
*1936թ. ավարտել է ԵՊՀ-ն:
==Աշխատանքային գործունեություն==
*1929-1932թթ. դասավանդել է հայոց լեզու և գրականություն Ախալքալաքի միջնակարգ դպրոցում:
* 1933թ. նշանակվել է Թիֆլիսի «Գրոհ» հանդեսի պատասխանատու քարտուղար: *1934թ. դարձել է Հայաստանի խորհրդային գրողների միության անդամ:
*1938-1974թթ.՝ Հայպետհրատի գեղարվեստական գրականության բաժնի վարիչ:
*1941-1943թթ.՝ «Սովետական գրականություն» ամսագրի խմբագիր:
*1948-1958թթ.՝ ԵԳԹԻ ամբիոնի վարիչ:
*1958-1987թթ.՝ ՀԽԱՀ ԳԱ արվեստի ինստիտուտի հիմնադիր-տնօրեն։
*1964թ.՝ արվեստի ինստիտուտում ստեղծել Է շեքսպիրագիտական գրադարան:
*1966թ.՝ շեքսպիրագիտության կենտրոն։
*1970թ.՝ գերմանական շեքսպիրյան ընկերութուն:
*1981թ.՝ Հռոմի Տիբերինյան ակադեմիայի թղթակից անդամ:
*1974-1981թթ.՝ արվեստի և ճարտարապետության ՀՀ Պետական մրցանակների հանձնաժողովի նախագահ:
==Ձեռքբերումներ==
*1953թ.՝ «Պատվո նշան» շքանշան:
*1961թ.՝ ՀԽԱՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ։
*1962թ.` արվեստագիտության դոկտոր:
*1963թ.՝ պրոֆեսոր:
*1968թ.՝ ՀԽԱՀ ԳԱ ակադեմիկոս:
*1969թ., 1989թ.՝ ԽՍՀ Գերագույն խորհրդի պատվոգրեր:
*1974թ.՝ թղթակից անդամ:
*1979թ.՝ «Ժողովուրդների բարեկամության» շքանշան:
*1981թ.՝ ՀՀ Պետական մրցանակ։
==Այլ==
*Աշխատությունները վերաբերում են հայ թատրոնի պատմությանը և դերասանական արվեստին, հեղինակ է նաև հուշագրությունների։
*1940թ. պաշտպանում է թեկնածուական դիսերտացիա «Աբով-
յանի «Նախաշավիղը» և նրա պատմությունը» թեմայով, ինչն էլ հենց գրա-
կանագետի համբավ բերեց նրան՝ «Աբովյանի կյանքը (համառոտ ակնարկ)» աշ-
խատությունը, որը հրատարակվել էր 1939թ., այնուհետև վերահրատարակվել
1940թ.:
*1984-1990թթ. նա ղեկավարել է Աբովյանի տուն-թանգարանի գիտական խորհրդի աշխատանքները:
*Թատերագիտության բնագավառում Ռ. Զարյանի կարևոր ներդրումը հայ բեմի մեծագույն վարպետներ Սիրանույշին ու Պետրոս Ադամյանին նվիրված մենագրություններն են, ինչպես նաև ուսումնասիրությունները հայ թատրոնի այլ գործիչների մասին:
=Նկարներ=
<gallery>
Պատկեր: HAYAZG ENCI.jpg|նկարի նկարագրության տեքստ
</gallery>
=Տեսանյութեր=
*[https://www.youtube.com/watch?v=D3eOyLAf1mY Արփեն Մովսեսյան Հայից Հայ-Ռուբեն Զարյան 100:]
=Մատենագիտություն=
*Զարյան Ռ. Վ., Էջեր հայկական շեքսպիրապատումից:
*Զարյան Ռ. Վ., Թատերական գործիչներ, աշխատություն:
*Զարյան Ռ. Վ., Հուշապատումի, հուշագրություն:
*Զարյան Ռ. Վ., Մայրամուտից առաջ, հուշագրություն:
=Տե՛ս նաև=
*Ով ով է.հայեր(կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ.,Հ.1,Աբալյան-Ղուշչյան,2005:
*[ http://www.armenianlanguage.am/am/Encyclopedia_zaryan_ruben ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ:]
*[ http://hpj.asj-oa.am/2778/1/2010-1(288).pdf Ակադեմիկոս Ռուբեն Զարյան. Ծննդյան 100-ամյակի առթիվ:]
[[Category:Գրականագետներ]] [[Category:Թատերագետներ]] [[Category:Մանկավարժներ]]