9011
edits
Changes
Առանց խմբագրման ամփոփման
*Դպրոցն ավարտելուց հետո տեղափոխվել է Եգիպտոս:
*Կազմավորվող ազգային բուրժուազիայի շահերից ելնելով՝ իրականացրել է մի շարք օրենսդրական բարեփոխումներ:
*Նուբար Փաշան զբաղվել է ինչպես Եգիպտոսի հայ գաղութի, այնպես էլ ամբողջ հայ ժողովրդի քաղաքական ճակատագրի, մշակույթի ու լուսավորության հարցերով: Գլխավորել է գաղութահայ ազգային-թեմական իշխանությունը, սատարել Թուրքիայից Եգիպտոս անցած հայ տարագիրների օգնության գործին, նպաստել ու դրամական միջոցներ տրամադրել հայկական պարբերականների («Արմավենի», «Կահիրե» և այլն) հրատարակմանն ու դպրոցների (Կոստանդնուպոլսի Նուբար Շահնազարյան վարժարան) հիմնադրմանը, կազմակերպել հայ մատենագիրների ֆրանսերեն թարգմանությունն ու հրատարակությունը և այլն:
*1878թ. կազմել և Բեռլինի կոնգրեսին է հղել թուրքական տիրապետության տակ գտնվող հայերի վիճակի բարելավման իր ծրագիրը, որը, սակայն, չի ներկայացվել կոնգրեսին: Նուբար Փաշայի ծրագիրը ելնում էր այն հիմնական դրույթից, որ հայերը քաղաքական անկախության չեն հավակնում, բայց պահանջում են քաղաքացիական ազատություններ ու իրավունքներ, որոնք կապահովեին նրանց անվտանգությունը, գույքի անձեռնմխելիությունը: Նուբար Փաշան գտնում էր, որ թուրքական կառավարության նախաձեռնած նախորդ բարեփոխումները տարբեր պատճառներով անցել են ապարդյուն: Բարենորոգումների հաջողությունն ապահովելու համար ծրագրի հեղինակը գտնում էր, որ անհրաժեշտ է ունենալ մի ընդհանուր կառավարիչ, որը լիներ հայ, հաստատվեր սուլթանի կողմից և ստանար եվրոպական պետությունների հովանավորությունը: Ընդհանուր կառավարչի ղեկավարությամբ պետք է իրականացվեր 3 կարևորագույն բարեփոխում, կառավարչին կից պետք է ստեղծվեր պահակազոր, թալանի ու ասպատակությունների դեմն առնելու համար, դատական բարեփոխում, որը ստեղծեր անձի ու գույքի ապահովություն, հարկահավաքման համակարգի փոփոխություն, երբ հայերը պետք է իրավունք ստանային գանձել իրենց տուրքերը նահանգի դպրոցական ու հոգևոր հաստատությունների ծախսերը հոգալու համար: Նուբար Փաշայի ծրագիրը շատ ավելի չափավոր Էր, քան Ներսես Վարժապետյանի՝ Բեռլինի կոնգրեսին ներկայացված ծրագիրը: Սակայն թուրքական վարչակարգի պայմաններում անհնար էր նույնիսկ նման չափավոր ծրագրի իրականացումը:
=Նկարներ=
=Տե՛ս նաև=
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.2, Ճաղարյան-Ֆրիկ, 2007:
*Նուբար Փաշա, Մեկ քանի նոթեր Հայաստանի վարչության մեջ մտցվելիք բարենորոգմանց մասին, «Անահիտ», 1899, N 4:
*Բերթրան է., Նուբար Փաշա (1825-1899), ԿՊ, 1910:
*[http://www.armeniansgenocide.am/am/Encyclopedia_Of_armenian_genocide_Nubar_pasha ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ. Նուբար Փաշա:]
*[http://www.example.org Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Հոդվածի վերնագիր, Պատմաբանասիրական հանդես, Երևան, 2005, թիվ 2, էջ 41-45:]
[[Category:թեգ1]] [[Category:թեգ2]]