6701
edits
Changes
Նոր էջ «{{Person | name-am = Անդրանիկ | name-am-aliases = Օզանյան Անդրանիկ Թորոսի | name-ru = Андраник | name-ru-aliases = Озаня...»:
{{Person
| name-am = Անդրանիկ
| name-am-aliases = Օզանյան Անդրանիկ Թորոսի
| name-ru = Андраник
| name-ru-aliases = Озанян Андраник Торосович
| name-lat =
| name-en = Andranik
| name-fr =
| image = Boy.jpg
| birth-date = 25.02.1865
| birth-place = Շապին-Գարահիսար, Արևմտյան Հայաստան
| death-date = 31.08.1927
| death-place = Չիկո, ԱՄՆ
| description = Հայ ազգային-ազատագրական շարժման գործիչ, զորավար:
}}
=Կենսագրություն=
Ծնվել է 1865թ. փետրվարի 25-ին Արևմտյան Հայաստանի Շապին-Գարահիսար քաղաքում:
Մահացել է 1927թ. օգոստոսի 31-ին Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների Չիկո քաղաքում (Սակրամենտոյի մոտ):
==Կրթություն==
*Սովորել է Շապին-Գարահիսարի Մուշեղյան վարժարանում, «մկրտվել հեղափոխական»:
==Գործունեություն==
*Հորն անարգած փուրքին ահաբեկելու համար բանտարկությունից խուսափելու նպատակով մեկնել է Կոստանդնուպոլիս, աշխատել զինագործարանում, ապա անցել Ռումինիա:
*1891թ. անդամագրվել է ՍԴՀԿ-ին, շուրջ մեկ տարի անց դարձել ՀՀԴ անդամ (դաշնակցությունից հեռացել է 1907թ., վերականգնվել է 1914թ. և երկրորդ անգամ հեռացել 1917թ.):
*XIX դարի 90-ական թթ. զինվորագրվել է [http://am.hayazg.info/%D4%B3%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A3%D5%A5%D5%B6 Գուրգենի], [http://am.hayazg.info/%D4%B1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80_%D5%8D%D5%A5%D6%80%D5%B8%D5%A2 Աղբյուր Սերոբի] հայդուկախմբերում:
*Զենք ձեռք բերելու, ազատագրական ուժերը համախմբելու նպատակով եղել է Սևաստոպոլում, Բաթումում, Թիֆլիսում, Կարսում, Էջմիածնում, Էջմիածնում, Թավրիզում, Սալմաստում և այլուր:
*Համագործակցել է Հրայրի, Նիկոլ Դումանի, Սեպուհի, Մեծն Մուրադի հետ:
*Աղբյուր Սերոբի մահից (1899) հետո գլխավորել է բազմաթիվ ինքնապաշտպանական մարտեր: Նրան մեծ համբավ են բերել հատկապես Առաքելոց վանքի (1901, նոյեմբեր) և Ախթամարի (1904, օգոստոս) կռիվները:
*1904թ. վերջին եղել է Իրանում և Այսրկովկասում, հանդիպել է հասարակական, քաղաքական շրջանների հետ. Թիֆլիսում բարեկամական կապեր է հաստատել և 1904-1920-ական թթ. մշտապես առընչվել ու խորհրդակցել է Հ. Թումանյանի հետ:
*Հայ-թաթարական կռիվների ժամանակ, զենք հայթայթելու նպատակով ուղարկվել է Ֆրանսիա և Բուլղարիա:
*Երիտթուրքական հեղաշրջումից (1908) հետո հանդես է եկել ՀՀԴ երիտթուրքական համագործակցության դեմ, մերժել թուրքական խորհրդարանի անդամ դառնալու ՀՀԴ առաջարկը:
*Բալկանյան 1-ին պատերազմում (1912-1923) Գարեգին Նժդեհի հրամանատարության ներքո կազմավորել է հայկական կամավոր վաշտ և բուլղարական բանակի կազմում մարտնչել թուրքական զորքերի դեմ, արժանացել սպայի կոչման ու մարտական շքանշանների:
==Ձեռքբերումներ==
*Հայ ժողովրդական հերոս:
*Բուլղարիայի ժողովրդական հերոս:
==Այլ==
*Թաղվել է Ֆրեզնոյում (ԱՄՆ), 1928թ. աճյունը տեղափոխվել է Փարիզի Պեր Լաշեզ գերեզմանատուն, 2000թ.՝ Երևան, ամփոփված է Եռաբլուրում:
=Նկարներ=
<gallery>
Պատկեր: HAYAZG ENCI.jpg|նկարի նկարագրության տեքստ
</gallery>
=Տեսանյութեր=
*[http://www.example.org Տեսանյութի նկարագրության տեքստ:]
=Հրապարակումներ մամուլում=
*[http://www.armin.am Մամուլի նյութի նկարագրության տեքստ:]
=Մատենագիտություն=
*Անդրանիկ, Մարտական հրահանգներ (կռվի ռազմուսույց, կանոնագիրք), 1906:
=Տե՛ս նաև=
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
*[http://www.example.org Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Գրքի վերնագիր, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2005:]
*[http://www.example.org Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Հոդվածի վերնագիր, Պատմաբանասիրական հանդես, Երևան, 2005, թիվ 2, էջ 41-45:]
[[Category:թեգ1]] [[Category:թեգ2]]
| name-am = Անդրանիկ
| name-am-aliases = Օզանյան Անդրանիկ Թորոսի
| name-ru = Андраник
| name-ru-aliases = Озанян Андраник Торосович
| name-lat =
| name-en = Andranik
| name-fr =
| image = Boy.jpg
| birth-date = 25.02.1865
| birth-place = Շապին-Գարահիսար, Արևմտյան Հայաստան
| death-date = 31.08.1927
| death-place = Չիկո, ԱՄՆ
| description = Հայ ազգային-ազատագրական շարժման գործիչ, զորավար:
}}
=Կենսագրություն=
Ծնվել է 1865թ. փետրվարի 25-ին Արևմտյան Հայաստանի Շապին-Գարահիսար քաղաքում:
Մահացել է 1927թ. օգոստոսի 31-ին Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների Չիկո քաղաքում (Սակրամենտոյի մոտ):
==Կրթություն==
*Սովորել է Շապին-Գարահիսարի Մուշեղյան վարժարանում, «մկրտվել հեղափոխական»:
==Գործունեություն==
*Հորն անարգած փուրքին ահաբեկելու համար բանտարկությունից խուսափելու նպատակով մեկնել է Կոստանդնուպոլիս, աշխատել զինագործարանում, ապա անցել Ռումինիա:
*1891թ. անդամագրվել է ՍԴՀԿ-ին, շուրջ մեկ տարի անց դարձել ՀՀԴ անդամ (դաշնակցությունից հեռացել է 1907թ., վերականգնվել է 1914թ. և երկրորդ անգամ հեռացել 1917թ.):
*XIX դարի 90-ական թթ. զինվորագրվել է [http://am.hayazg.info/%D4%B3%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A3%D5%A5%D5%B6 Գուրգենի], [http://am.hayazg.info/%D4%B1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80_%D5%8D%D5%A5%D6%80%D5%B8%D5%A2 Աղբյուր Սերոբի] հայդուկախմբերում:
*Զենք ձեռք բերելու, ազատագրական ուժերը համախմբելու նպատակով եղել է Սևաստոպոլում, Բաթումում, Թիֆլիսում, Կարսում, Էջմիածնում, Էջմիածնում, Թավրիզում, Սալմաստում և այլուր:
*Համագործակցել է Հրայրի, Նիկոլ Դումանի, Սեպուհի, Մեծն Մուրադի հետ:
*Աղբյուր Սերոբի մահից (1899) հետո գլխավորել է բազմաթիվ ինքնապաշտպանական մարտեր: Նրան մեծ համբավ են բերել հատկապես Առաքելոց վանքի (1901, նոյեմբեր) և Ախթամարի (1904, օգոստոս) կռիվները:
*1904թ. վերջին եղել է Իրանում և Այսրկովկասում, հանդիպել է հասարակական, քաղաքական շրջանների հետ. Թիֆլիսում բարեկամական կապեր է հաստատել և 1904-1920-ական թթ. մշտապես առընչվել ու խորհրդակցել է Հ. Թումանյանի հետ:
*Հայ-թաթարական կռիվների ժամանակ, զենք հայթայթելու նպատակով ուղարկվել է Ֆրանսիա և Բուլղարիա:
*Երիտթուրքական հեղաշրջումից (1908) հետո հանդես է եկել ՀՀԴ երիտթուրքական համագործակցության դեմ, մերժել թուրքական խորհրդարանի անդամ դառնալու ՀՀԴ առաջարկը:
*Բալկանյան 1-ին պատերազմում (1912-1923) Գարեգին Նժդեհի հրամանատարության ներքո կազմավորել է հայկական կամավոր վաշտ և բուլղարական բանակի կազմում մարտնչել թուրքական զորքերի դեմ, արժանացել սպայի կոչման ու մարտական շքանշանների:
==Ձեռքբերումներ==
*Հայ ժողովրդական հերոս:
*Բուլղարիայի ժողովրդական հերոս:
==Այլ==
*Թաղվել է Ֆրեզնոյում (ԱՄՆ), 1928թ. աճյունը տեղափոխվել է Փարիզի Պեր Լաշեզ գերեզմանատուն, 2000թ.՝ Երևան, ամփոփված է Եռաբլուրում:
=Նկարներ=
<gallery>
Պատկեր: HAYAZG ENCI.jpg|նկարի նկարագրության տեքստ
</gallery>
=Տեսանյութեր=
*[http://www.example.org Տեսանյութի նկարագրության տեքստ:]
=Հրապարակումներ մամուլում=
*[http://www.armin.am Մամուլի նյութի նկարագրության տեքստ:]
=Մատենագիտություն=
*Անդրանիկ, Մարտական հրահանգներ (կռվի ռազմուսույց, կանոնագիրք), 1906:
=Տե՛ս նաև=
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
*[http://www.example.org Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Գրքի վերնագիր, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2005:]
*[http://www.example.org Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Հոդվածի վերնագիր, Պատմաբանասիրական հանդես, Երևան, 2005, թիվ 2, էջ 41-45:]
[[Category:թեգ1]] [[Category:թեգ2]]