3148
edits
Changes
Նոր էջ «{{Person | name-am = Հովհան Մայրավանեցի | name-am-aliases = Մայրագոմեցի | name-ru = Ованнес Майраванеци | name-ru-al...»:
{{Person
| name-am = Հովհան Մայրավանեցի
| name-am-aliases = Մայրագոմեցի
| name-ru = Ованнес Майраванеци
| name-ru-aliases = Майрагомеци
| name-lat =
| name-en = Hovhan Mayravaneci
| name-fr =
| image = Boy.jpg
| birth-date = 572-650
| birth-place = Գետաբեկ, Գարդման գավառ
| death-date =
| death-place =
| description = Փիլիսոփա-աստվածաբան:
}}
=Կենսագրություն=
Ծնվել է մոտ 572-650 թթ. Գարդման գավառի Գետաբեկ գյուղում:
==Աշխատանքային գործունեություն==
*Եղել է Դվինի Սուրբ Գրիգոր եկեղեցու փակակալը (ավագ լուսարարապետ):
*621-628թթ.՝ Կոմիտաս Ա Աղցեցու տեղապահը:
==Այլ==
*Պայքարել է Հայաստանում քաղկեդոնականության տարածման դեմ:
*634թ. ընդհարվել է Եզր Ա Փառաժնակերտցու հետ, (վերջինս Կարինում բյուզանդական կայսր Հերակլիոսի հետ բանակցությունների ժամանակ ստիպված ընդունել էր քաղկեդոնականություն), որի հետևանքով բանադրվել է և արտաքսվել Դվինից:
*Ապաստանել է Բջնիի Մայրավանքում (որը Եզր կաթողիկոսն արհամարհանքով հորջորջել է Մայրագոմ), ապա՝ Գարդմանի Գետաբեկ գյուղում:
*Քարոզել է ծայրահեղ անապականություն (այս տեսությունից սկիզբ է առել մայրագոմեցիների աղանդը՝ նրա աշակերտ Սարգսի գլխավորությամբ):
«Խրատ վարուցը» սխալմամբ հրատարակվել է «Տեառն Յոհաննու Մանդակունւոյ Հայոց հայրապետի ճառք» խորագրով, 1836:
*Ենթադրվում է, որ Կոմիտաս Ա Աղցեցու հետ մասնակցել է «Կնիք հավատո» ժողովածուի կազմմանը։
*Հովհան Մայրավենցին VII դարի հայ հասարակական մտքի առաջավոր ներկայացուցիչ է։ Իր սոցիալ-քաղաքական հայացքներով նա փորձել է միջին գիծ գտնել հակաֆեոդալական և ֆեոդալական գաղափարախոսության միջև։ Ձգտել է բացահայտել իրավազանցության այն բարոյական պատճառները, որոնք, նրա կարծիքով, պայմանավորում են սոցիալական հարաբերությունների սրումը, հակաֆեոդալական շարժումների առաջացումը։
*«Մեղք» հասկացության մեջ ներառելով ոչ միայն կրոնա-բարոյական, այլ նաև սոցիալական բովանդակություն՝ դերազանցություն, նա կարծում է, որ այն կարող է պատճառել բազում թշվառություն և տառապանք, ինչպես իրեն՝ սուբյեկտին, այնպես էլ շրջապատին, որովհետև այն ունի ոչ միայն անձնական, այլև հասարակական նշանակություն։ Մեղքը մարդուն օտարում է ինքն իրենից, շրջապատից, ողջ հասարակությունից և նրան տանում է սոցիալական մեկուսացման։ Ֆեոդալական դասերի բաժանման հիմքում նա դրել է երկու սկզբունք՝ գույքային և իրավական, որոնց համապատասխան հասարակությունը բաժանել է հարուստների ու աղքատների, իշխողների և ենթարկվողների։
*Նա փորձել է ապացուցել, որ սոցիալական անհավասարությունը (և գույքային տարբերությունները) չունի աստվածային ծագում, որ հարստությունը որոշ մարդկանց մոտ ագահության և հարստահարության, մյուսների մոտ՝ եռանդուն աշխատանքի կամ ժառանգության արդյունք է։ Նա խարազանում է հարուստներին, իսկ աղքատներին կոչ է անում հեռու մնալ ըմբոստությունից և պայքարից։ Սակայն, նա միաժամանակ կարծում է, որ սոցիալական շերտավորումները, իրենց բացասական հետևանքով հանդերձ, անխուսափելի և անհրաժեշտ են։ Նա իդեալական և ցանկալի հասարակություն է համարում նախնական քրիստոնեական համայնքները, ուր բացակայել է մասնավոր սեփականությունը։
=Մատենագիտություն=
*Հովհան Մ., Խրատ վարուց, բարոյախոսական գրվածք:
*Հովհան Մ., Վերլուծութիւն կաթողիկէ եկեղեցւոյ եւ որ ի նման յաւրինեալ կարգաց, եկեղեցական խորհրդածեսերի մեկնություն:
*Հովհան Մ., Հաւատարմատ:
*Հովհան Մ., Նոյեմակ:
*Հովհան Մ., Ողբ, չափածո երկ:
*Հովհան Մ., Աղոթք:
=Տե՛ս նաև=
*Ով ով է.հայեր(կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ.,Հ.1,Աբալյան-Ղուշչյան,2005:
[[Category:Փիլիսոփաներ]] [[Category:Աստվածաբաններ]]
| name-am = Հովհան Մայրավանեցի
| name-am-aliases = Մայրագոմեցի
| name-ru = Ованнес Майраванеци
| name-ru-aliases = Майрагомеци
| name-lat =
| name-en = Hovhan Mayravaneci
| name-fr =
| image = Boy.jpg
| birth-date = 572-650
| birth-place = Գետաբեկ, Գարդման գավառ
| death-date =
| death-place =
| description = Փիլիսոփա-աստվածաբան:
}}
=Կենսագրություն=
Ծնվել է մոտ 572-650 թթ. Գարդման գավառի Գետաբեկ գյուղում:
==Աշխատանքային գործունեություն==
*Եղել է Դվինի Սուրբ Գրիգոր եկեղեցու փակակալը (ավագ լուսարարապետ):
*621-628թթ.՝ Կոմիտաս Ա Աղցեցու տեղապահը:
==Այլ==
*Պայքարել է Հայաստանում քաղկեդոնականության տարածման դեմ:
*634թ. ընդհարվել է Եզր Ա Փառաժնակերտցու հետ, (վերջինս Կարինում բյուզանդական կայսր Հերակլիոսի հետ բանակցությունների ժամանակ ստիպված ընդունել էր քաղկեդոնականություն), որի հետևանքով բանադրվել է և արտաքսվել Դվինից:
*Ապաստանել է Բջնիի Մայրավանքում (որը Եզր կաթողիկոսն արհամարհանքով հորջորջել է Մայրագոմ), ապա՝ Գարդմանի Գետաբեկ գյուղում:
*Քարոզել է ծայրահեղ անապականություն (այս տեսությունից սկիզբ է առել մայրագոմեցիների աղանդը՝ նրա աշակերտ Սարգսի գլխավորությամբ):
«Խրատ վարուցը» սխալմամբ հրատարակվել է «Տեառն Յոհաննու Մանդակունւոյ Հայոց հայրապետի ճառք» խորագրով, 1836:
*Ենթադրվում է, որ Կոմիտաս Ա Աղցեցու հետ մասնակցել է «Կնիք հավատո» ժողովածուի կազմմանը։
*Հովհան Մայրավենցին VII դարի հայ հասարակական մտքի առաջավոր ներկայացուցիչ է։ Իր սոցիալ-քաղաքական հայացքներով նա փորձել է միջին գիծ գտնել հակաֆեոդալական և ֆեոդալական գաղափարախոսության միջև։ Ձգտել է բացահայտել իրավազանցության այն բարոյական պատճառները, որոնք, նրա կարծիքով, պայմանավորում են սոցիալական հարաբերությունների սրումը, հակաֆեոդալական շարժումների առաջացումը։
*«Մեղք» հասկացության մեջ ներառելով ոչ միայն կրոնա-բարոյական, այլ նաև սոցիալական բովանդակություն՝ դերազանցություն, նա կարծում է, որ այն կարող է պատճառել բազում թշվառություն և տառապանք, ինչպես իրեն՝ սուբյեկտին, այնպես էլ շրջապատին, որովհետև այն ունի ոչ միայն անձնական, այլև հասարակական նշանակություն։ Մեղքը մարդուն օտարում է ինքն իրենից, շրջապատից, ողջ հասարակությունից և նրան տանում է սոցիալական մեկուսացման։ Ֆեոդալական դասերի բաժանման հիմքում նա դրել է երկու սկզբունք՝ գույքային և իրավական, որոնց համապատասխան հասարակությունը բաժանել է հարուստների ու աղքատների, իշխողների և ենթարկվողների։
*Նա փորձել է ապացուցել, որ սոցիալական անհավասարությունը (և գույքային տարբերությունները) չունի աստվածային ծագում, որ հարստությունը որոշ մարդկանց մոտ ագահության և հարստահարության, մյուսների մոտ՝ եռանդուն աշխատանքի կամ ժառանգության արդյունք է։ Նա խարազանում է հարուստներին, իսկ աղքատներին կոչ է անում հեռու մնալ ըմբոստությունից և պայքարից։ Սակայն, նա միաժամանակ կարծում է, որ սոցիալական շերտավորումները, իրենց բացասական հետևանքով հանդերձ, անխուսափելի և անհրաժեշտ են։ Նա իդեալական և ցանկալի հասարակություն է համարում նախնական քրիստոնեական համայնքները, ուր բացակայել է մասնավոր սեփականությունը։
=Մատենագիտություն=
*Հովհան Մ., Խրատ վարուց, բարոյախոսական գրվածք:
*Հովհան Մ., Վերլուծութիւն կաթողիկէ եկեղեցւոյ եւ որ ի նման յաւրինեալ կարգաց, եկեղեցական խորհրդածեսերի մեկնություն:
*Հովհան Մ., Հաւատարմատ:
*Հովհան Մ., Նոյեմակ:
*Հովհան Մ., Ողբ, չափածո երկ:
*Հովհան Մ., Աղոթք:
=Տե՛ս նաև=
*Ով ով է.հայեր(կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ.,Հ.1,Աբալյան-Ղուշչյան,2005:
[[Category:Փիլիսոփաներ]] [[Category:Աստվածաբաններ]]