6701
edits
Changes
Նոր էջ «{{Person | name-am = Ախշարումով Դմիտրի Իվանի | name-am-aliases = | name-ru = Ахшарумов Дмитрий Иванович | name-ru-al...»:
{{Person
| name-am = Ախշարումով Դմիտրի Իվանի
| name-am-aliases =
| name-ru = Ахшарумов Дмитрий Иванович
| name-ru-aliases =
| name-lat =
| name-en = Akhsharov Dmitri
| name-fr =
| image = Ахшарумов.JPG
| birth-date = 11.10.1785
| birth-place = Աստրախան, Ռուսաստան
| death-date = 13.01.1837
| death-place = Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսաստան
| description = Ռուսական ռազմական գործիչ, պատմաբան:
}}
=Կենսագրություն=
Ծնվել է 1785թ. հոկտեմբերի 11-ին Ռուսաստանի Աստրախան քաղաքում:
Մահացել է 1837թ. Ռուսաստանի Սանկտ Պետերբուրգ քաղաքում:
==Կրթություն==
*1803թ. ավարտել է 1-ին կադետական կորպուսը:
==Աշխատանքային գործունեություն==
*1803թ.-ից՝ Չերնիգովյան հետևակային գնդի ենթասպա:
*1806-1807թթ. մասնակցել է ռուս-ֆրանսիական պատերազմին:
*1806-1812թթ. մասնակցել է ռուս-թուրքական պատերազմին:
*1812թ.-ի Հայրենական պատերազմից առաջ անցել է 20-րդ եգերյան գունդ, որի կազմում էլ մասնակցել է պատեարզմին (Սմոլենսկի, Բորոդինի, Տարուտինի և Մալոյարոսլավեցի ճակատամարտեր):
*Լյուցենյան մարտի համար ստանալով գնդապետի կոչում՝ ուղեկցել է դաշնակից բանակները մինչև Փարիզ, և պատերազմական գործողությունների ավարտից հետո մնացել է արտասահմանում՝ որպես Ֆրանսիային օկուպացրած ռուսական բանակի կորպուսի հերթափահ շտաբ-սպա:
*1813-1814թթ. մասնակցել է ռուսական բանակի արտասահմանյան արշավանքներին:
*Վերադառնալով Ռուսաստան՝ 1820թ. փետրվարի 19-ին ստացել է գեներալ-մայորի կոչում և նշանակվել 17-րդ հետևակային գնդի 2-րդ բրիգադի հրամանատար, սակայն նույն թվականի դեկտեմբերի 8-ին զորացրվել է:
===Աշխատանքը «Զինվորական կանոնագրքի վրա»===
*1826թ., մշակելով զինվորական կանոնագրքի նախագիծը, ներկայացրել է այն Կայսեր գլխավոր շտաբի պետ բարոն Դիբիչին: Դիբիչը որոշում է խորհրդի և օգնության համար դիմել օրենքների կազմման և հրատարակման մասնագետ Մ.Մ Սպերանսկուն, ով Ախշարումովի առաջարկը համարեց բավականին հիմնավորված և օգտակար և համաձայնեց լինել նրա աշխատանքի ընդհանուր ղեկավար:
*1827թ. հուլիսի 5-ին Ախշարումովը հաշվառվում է Կայսեր գլխավոր շտաբում կանոնագրքի աշխատանքները կատարելու համար: Շուտով նրան անգամ երեգ գրիչ են տալիս, որպեսզի աշխատանքներն ավելի արագ ընթանան:
*1827թ. դեկտեմբերի 31-ին Սպերանսկին ստանում է Ախշարումովի աշխատանքների առաջին զեկույցը:
*1828թ. մարտից աշխատանքները սկսում են ամբողջ թափով առաջ գնալ: Ախշարումովը ամեն ամիս զեկույցներ է ներկայացնում Սպերանսկուն:
*1830թ. փետրվարի 2-ին Սպերանսկին Կայսեր դատին է ներկայացնում կանոնադրության առաջին հատվածը:
*Հետագա աշխատանքները Կայսեր հրամանով հանձնվեցին հատուկ հանձնաժողովին, որի կազմում էին նաև Ախշարովն ու Սպերանսկին:
*1830թ. լույս տեսավ նաև կանոնագրքի 2-րդ հատվածը, իսկ 1932թ.՝ 3-րդն ու 4-րդը:
*1835թ. կազմում է ամբողջ կանոնագիրքը, որը Սպերանսկին ներկայացնում է Կայսեր դատին:
*Ցավոք, աշխարհովը չի տեսնում կանոնագրքի վերջնական հրատարակությունը:
==Ձեռքբերումներ==
*1807թ.՝ Ս. Աննային 3-րդ աստիճանի շքանշան:
*1807թ.՝ Պրուսիական ռազմական շքանշան:
*1812թ.՝ Ս. Աննային 2-րդ աստիճանի շքանշան:
*1812թ.՝ «Քաջության համար» ոսկե թուր (Բորոդինյան մարտի համար):
*1813թ.՝ Ս. Գեորգիի 4-րդ աստիճանի շքանշան (Մալոյարոսլավեցի մարտի համար):
*1820թ.՝ ռուսական բանակի գեներալ-մայոր:
*1835թ.՝ Ս. Վլադիմիրի 2-րդ աստիճանի շքանշան:
*Ս. Վլադիմիրի 4-րդ աստիճանի շքանշան (Բազարջիկի մարտի համար):
==Այլ==
*Դ.Դ. Ախշարումովի և Ն.Դ. Ախշարումովի հայրն է:
*Առաջինն է անդրադարձել 1812թ. պատերազմի պատմությանը:
=Նկարներ=
===[http://am.hayazg.info/%D4%B1%D5%AD%D5%B7%D5%A1%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B8%D5%BE_%D4%B4%D5%B4%D5%AB%D5%BF%D6%80%D5%AB_%D4%BB%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D5%AB/%D5%87%D6%84%D5%A1%D5%B6%D5%B7%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80 Դմիտրի Ախշարովի շքանշանները]===
=Մատենագիտություն=
*Ախշարումով Դ.Ի., 1812թ. պատերազմի պատմական ակնարկ, 1813:
*Ախշարումով Դ.Ի., 1812թ. պատերազմի արխիվային նկարագրությունը, 1819:
=Տե՛ս նաև=
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
*Армяне-народ созидатель чужих цивилизаций: 1000 известных армян в мировой истории/С.Ширинян.-Ер.: Авт. изд., 2014, стр.100.
*Տիգրան Հայազն, Գարեգին Ղազարյան: 1000 հայազգի գեներալներ,ծովակալներ.-Ե.,Հեղինակային հրատարակություն, 2009 թ.,էջ 264.
*Меружанян А. Маршалы, генералы и адмиралы армянского происхождения в Санкт-Петербурге. - Санкт-Петербург: "Роза ветров",2014, с.78.
*Меружанян А. Маршалы, генералы и адмиралы армянского происхождения в Санкт-Петербурге. - Санкт-Петербург: "Роза ветров",2013, с 71-72.
*Аветисян Г.А. Генералы - армяне в Российской империи. Ер., 2007.
*Асадов Ю.А. Армянские офицеры – на царской службе. М.: Интер-Весы, 1999.
*Асадов Ю.А. 1000 офицерских имен в армянской истории. Историко-биографические очерки. Пятигорск. 2004.
*Биографический справочник «Российские кадры». Составитель С.К. Дарков. Ч. 1-2. М., 2005.
*Военный орден святого великомученика и победоносца Георгия. Ответственный составитель В.М. Шабанов. М., 2004.
*Военный энциклопедический словарь. М., 1986.
*Волков С.В. Генералитет Российской империи: энциклопедический словарь генералов и адмиралов от Перта I до Николая II. Т.1, с.88. М.,2009.
*Лисенко Э.М. Кодификационный отдел, исторический очерк. Издание, вышедшее к 100-летию военного министерства. СПб., 1892.
*Саркисян С. Т. Энциклопедия Арцах-Карабаха. Спб., 2005. - 312 с.
*[http://www.biografija.ru/biography/akhsharumov-dmitrij-ivanovich.htm Ахшарумов Дмитрий, Биография.Ру.]
*[http://bse.chemport.ru/ahsharumov_dmitrij_ivanovich.shtml ՀАхшарумов Дмитрий, Большая советская энциклопедия.]
*[http://www.hrono.ru/biograf/bio_a/ahsharumov_di.php Дмитрий Иванович Ахшарумов, Хронос. Биографический указатель.]
[[Category:Պատմաբաններ]] [[Category:Ռազմական գործիչներ]] [[Category:Գեներալներ]] [[Category:Գեներալ-մայորներ]]
| name-am = Ախշարումով Դմիտրի Իվանի
| name-am-aliases =
| name-ru = Ахшарумов Дмитрий Иванович
| name-ru-aliases =
| name-lat =
| name-en = Akhsharov Dmitri
| name-fr =
| image = Ахшарумов.JPG
| birth-date = 11.10.1785
| birth-place = Աստրախան, Ռուսաստան
| death-date = 13.01.1837
| death-place = Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսաստան
| description = Ռուսական ռազմական գործիչ, պատմաբան:
}}
=Կենսագրություն=
Ծնվել է 1785թ. հոկտեմբերի 11-ին Ռուսաստանի Աստրախան քաղաքում:
Մահացել է 1837թ. Ռուսաստանի Սանկտ Պետերբուրգ քաղաքում:
==Կրթություն==
*1803թ. ավարտել է 1-ին կադետական կորպուսը:
==Աշխատանքային գործունեություն==
*1803թ.-ից՝ Չերնիգովյան հետևակային գնդի ենթասպա:
*1806-1807թթ. մասնակցել է ռուս-ֆրանսիական պատերազմին:
*1806-1812թթ. մասնակցել է ռուս-թուրքական պատերազմին:
*1812թ.-ի Հայրենական պատերազմից առաջ անցել է 20-րդ եգերյան գունդ, որի կազմում էլ մասնակցել է պատեարզմին (Սմոլենսկի, Բորոդինի, Տարուտինի և Մալոյարոսլավեցի ճակատամարտեր):
*Լյուցենյան մարտի համար ստանալով գնդապետի կոչում՝ ուղեկցել է դաշնակից բանակները մինչև Փարիզ, և պատերազմական գործողությունների ավարտից հետո մնացել է արտասահմանում՝ որպես Ֆրանսիային օկուպացրած ռուսական բանակի կորպուսի հերթափահ շտաբ-սպա:
*1813-1814թթ. մասնակցել է ռուսական բանակի արտասահմանյան արշավանքներին:
*Վերադառնալով Ռուսաստան՝ 1820թ. փետրվարի 19-ին ստացել է գեներալ-մայորի կոչում և նշանակվել 17-րդ հետևակային գնդի 2-րդ բրիգադի հրամանատար, սակայն նույն թվականի դեկտեմբերի 8-ին զորացրվել է:
===Աշխատանքը «Զինվորական կանոնագրքի վրա»===
*1826թ., մշակելով զինվորական կանոնագրքի նախագիծը, ներկայացրել է այն Կայսեր գլխավոր շտաբի պետ բարոն Դիբիչին: Դիբիչը որոշում է խորհրդի և օգնության համար դիմել օրենքների կազմման և հրատարակման մասնագետ Մ.Մ Սպերանսկուն, ով Ախշարումովի առաջարկը համարեց բավականին հիմնավորված և օգտակար և համաձայնեց լինել նրա աշխատանքի ընդհանուր ղեկավար:
*1827թ. հուլիսի 5-ին Ախշարումովը հաշվառվում է Կայսեր գլխավոր շտաբում կանոնագրքի աշխատանքները կատարելու համար: Շուտով նրան անգամ երեգ գրիչ են տալիս, որպեսզի աշխատանքներն ավելի արագ ընթանան:
*1827թ. դեկտեմբերի 31-ին Սպերանսկին ստանում է Ախշարումովի աշխատանքների առաջին զեկույցը:
*1828թ. մարտից աշխատանքները սկսում են ամբողջ թափով առաջ գնալ: Ախշարումովը ամեն ամիս զեկույցներ է ներկայացնում Սպերանսկուն:
*1830թ. փետրվարի 2-ին Սպերանսկին Կայսեր դատին է ներկայացնում կանոնադրության առաջին հատվածը:
*Հետագա աշխատանքները Կայսեր հրամանով հանձնվեցին հատուկ հանձնաժողովին, որի կազմում էին նաև Ախշարովն ու Սպերանսկին:
*1830թ. լույս տեսավ նաև կանոնագրքի 2-րդ հատվածը, իսկ 1932թ.՝ 3-րդն ու 4-րդը:
*1835թ. կազմում է ամբողջ կանոնագիրքը, որը Սպերանսկին ներկայացնում է Կայսեր դատին:
*Ցավոք, աշխարհովը չի տեսնում կանոնագրքի վերջնական հրատարակությունը:
==Ձեռքբերումներ==
*1807թ.՝ Ս. Աննային 3-րդ աստիճանի շքանշան:
*1807թ.՝ Պրուսիական ռազմական շքանշան:
*1812թ.՝ Ս. Աննային 2-րդ աստիճանի շքանշան:
*1812թ.՝ «Քաջության համար» ոսկե թուր (Բորոդինյան մարտի համար):
*1813թ.՝ Ս. Գեորգիի 4-րդ աստիճանի շքանշան (Մալոյարոսլավեցի մարտի համար):
*1820թ.՝ ռուսական բանակի գեներալ-մայոր:
*1835թ.՝ Ս. Վլադիմիրի 2-րդ աստիճանի շքանշան:
*Ս. Վլադիմիրի 4-րդ աստիճանի շքանշան (Բազարջիկի մարտի համար):
==Այլ==
*Դ.Դ. Ախշարումովի և Ն.Դ. Ախշարումովի հայրն է:
*Առաջինն է անդրադարձել 1812թ. պատերազմի պատմությանը:
=Նկարներ=
===[http://am.hayazg.info/%D4%B1%D5%AD%D5%B7%D5%A1%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B8%D5%BE_%D4%B4%D5%B4%D5%AB%D5%BF%D6%80%D5%AB_%D4%BB%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D5%AB/%D5%87%D6%84%D5%A1%D5%B6%D5%B7%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80 Դմիտրի Ախշարովի շքանշանները]===
=Մատենագիտություն=
*Ախշարումով Դ.Ի., 1812թ. պատերազմի պատմական ակնարկ, 1813:
*Ախշարումով Դ.Ի., 1812թ. պատերազմի արխիվային նկարագրությունը, 1819:
=Տե՛ս նաև=
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
*Армяне-народ созидатель чужих цивилизаций: 1000 известных армян в мировой истории/С.Ширинян.-Ер.: Авт. изд., 2014, стр.100.
*Տիգրան Հայազն, Գարեգին Ղազարյան: 1000 հայազգի գեներալներ,ծովակալներ.-Ե.,Հեղինակային հրատարակություն, 2009 թ.,էջ 264.
*Меружанян А. Маршалы, генералы и адмиралы армянского происхождения в Санкт-Петербурге. - Санкт-Петербург: "Роза ветров",2014, с.78.
*Меружанян А. Маршалы, генералы и адмиралы армянского происхождения в Санкт-Петербурге. - Санкт-Петербург: "Роза ветров",2013, с 71-72.
*Аветисян Г.А. Генералы - армяне в Российской империи. Ер., 2007.
*Асадов Ю.А. Армянские офицеры – на царской службе. М.: Интер-Весы, 1999.
*Асадов Ю.А. 1000 офицерских имен в армянской истории. Историко-биографические очерки. Пятигорск. 2004.
*Биографический справочник «Российские кадры». Составитель С.К. Дарков. Ч. 1-2. М., 2005.
*Военный орден святого великомученика и победоносца Георгия. Ответственный составитель В.М. Шабанов. М., 2004.
*Военный энциклопедический словарь. М., 1986.
*Волков С.В. Генералитет Российской империи: энциклопедический словарь генералов и адмиралов от Перта I до Николая II. Т.1, с.88. М.,2009.
*Лисенко Э.М. Кодификационный отдел, исторический очерк. Издание, вышедшее к 100-летию военного министерства. СПб., 1892.
*Саркисян С. Т. Энциклопедия Арцах-Карабаха. Спб., 2005. - 312 с.
*[http://www.biografija.ru/biography/akhsharumov-dmitrij-ivanovich.htm Ахшарумов Дмитрий, Биография.Ру.]
*[http://bse.chemport.ru/ahsharumov_dmitrij_ivanovich.shtml ՀАхшарумов Дмитрий, Большая советская энциклопедия.]
*[http://www.hrono.ru/biograf/bio_a/ahsharumov_di.php Дмитрий Иванович Ахшарумов, Хронос. Биографический указатель.]
[[Category:Պատմաբաններ]] [[Category:Ռազմական գործիչներ]] [[Category:Գեներալներ]] [[Category:Գեներալ-մայորներ]]