3148
edits
Changes
→Այլ
==Այլ==
*Երկար տարիներ եղել է Կիլիկիայի Մեծ քարի ուխտի առաջնորդ, Կոստանդին Ա Բարձրաբերդցի կաթողիկոսի տեղապահ և գաղափարակից (Հռոմկլա դղյակում, որից և նրա Կլայեցի մականունը):
*Մինչև կաթողիկոս ընտրվելը աչքի է ընկել գիտունությամբ, մեկնիչի, տաղերգուի, ճարտասանի ձիրքով: Ըստ Սամուել Անեցու` նա «սուրբ և առաքինի այր էր, որը մեկնաբանում էր դժվար լուծելի խնդիրներ պարունակող գրքեր»:
*Որպես առաջին հայրապետական կոնդակ` օգտագործել է Ներսես Շնորհալու «Թուղթ ընդհանրական» երկասիրությունը` հավելելով վերջինիս ընթերցումը պարտադրող մի թուղթ և տարածել Հայաստանի առաջատար եկեղեցական վիճակներում ու վանքերում:
*1268թ. Հեթում I թագավորը Հակոբ Ա Կլայեցուն հրավիրել է արքունիք և պահանջել գերությունից վերադարձած որդուն` Լևոնին օծել Հայոց թագավոր: Բայց կաթողիկոսը դեմ է եղել Հեթում I–ին, իբրև կարողունակ և փորձառու թագավորի հրաժարականին, ուստի մերժել է նրա առաջարկը: Հեթում I–ի վախճանվելուց հետո` 1270թ. հունվարի 6–ին, Ծննդյան տոնին Հակոբ Ա Կլայեցին Տարսոնի Ս. Սոֆիա եկեղեցում գումարել է Ազգային–եկեղեցական ժողով, որտեղ Լևոն III Հեթումյանին օծել է Հայոց թագավոր: Վերջինս և Հակոբ Ա Կլայեցի կաթողիկոսը, գործելով համադաշն, գերադասել են չեզոքություն պահպանել Արևմուտքի հետ ունեցած առնչություններում:
*Հակոբ Ա Կլայեցին մերժել է 1274թ. Լուգդոն (Լիոն) քաղաքում Գրիգոր Ժ պապի հրավիրած ժողովին մասնակցելու հրավերը: Ժողովում արծարծվել են նոր խաչակրաց արշավանք սկսելու, ինչպես նաև կաթոլիկ և ուղղափառ եկեղեցիների միաբանության խնդիրները: Քանի որ ժողովում կարող էր առաջադրվել նաև Հայ և Լատին եկեղեցիների միավորման պահանջը, ուստի Հակոբ Ա Կլայեցին հրաժարվեց մեկնել այնտեղ:*Հայոց Լևոն III թագավորը Արևմուտքի հետ հարաբերությունները չսրելու նպատակով պատվիրակ է առաքել Լուգդոնի ժողով:*Հակոբ Ա Կլայեցին 1275թ. և 1276թ. Կիլիկիայի վրա Եգիպտոսի մամլուքների հարձակումների ժամանակ ժողովրդի կրած տառապանքներին, երկրի ավերվածություններին, Սսի թագավորական պալատի հրդեհման ականատես եղավ: *1279թ. եգիպտական 13 հազարանոց զորքը պաշարեց կաթողիկոսանիստ Հռոմկլան, որը, սակայն չկարողացավ գրավել: Եգիպտոսի կողմից 1268թ. Անտիոքի դքսության ոչնչացումից հետո վերջինիս հույն պատրիարքները ապաստանել էին Կիլիկիայի Հայոց թագավորությունում: Նրանցից Եվտիմեոսը, նկատի առնելով անցյալում Անտիոքի պատրիարքության առաջատար դիրքը քրիստոնեական աշխարհում, հավակնում էր գերակայություն ունենալ Հակոբ Ա Կլայեցու նկատմամբ: Սակայն նա վճռական հակահարված ստացավ կաթողիկոսի և Լևոն III թագավորի կողմից: Վերջինիս հրամանով Եվտիմեոսը դատապարտվեց աքսորի: Հակոբ Ա Կլայեցի կաթողիկոսը նպաստել է 1285թ. տաճարական ուխտի (օրդենի=tamplier) մագիստրոսի միջնորդությամբ Կիլիկիայի թագավորության և Եգիպտոսի սուլթանության միջև պայմանագրի կնքմանը:*Հակոբ Ա Կլայեցու հովվապետության տարիները բեղմնավոր էին հայ մշակույթի զարգացման, Հայաստանի հոգևոր կենտրոնների, վանքերի ու եկեղեցիների հետ հոգևոր հաղորդակցության ընդլայնման առումով:խնդիրներ
=Մատենագիտություն=