2688
edits
Changes
Նոր էջ «{{Person | name-am =Լոռիս-Մելիքով Միքայել Տարիելի | name-am-aliases = | name-ru =Лорис-Меликов Михаил Тариело...»:
{{Person
| name-am =Լոռիս-Մելիքով Միքայել Տարիելի
| name-am-aliases =
| name-ru =Лорис-Меликов Михаил Тариелович
| name-ru-aliases =
| name-lat =
| name-en =Loris-Melikov Michael
| name-fr =
| image =Loris-Melikov 1.jpg
| birth-date =1825
| birth-place =Թիֆլիս, Վրաստան
| death-date =12.12.1888
| death-place =Նիցցա, Ֆրանսիա
| description =Ռազմական գործիչ, հեծելազորի գեներալ:
}}
=Կենսագրություն=
Ծնվել է 1825թ. Վրաստանի Թիֆլիս քաղաքում:
Մահացել է 1888թ. դեկտեմբերի 12-ին Ֆրանսիայի Նիցցա քաղաքում:
==Կրթություն==
*Սովորել է Թիֆլիսի Ներսիսյան դպրոցում:
*Սովորել է Մոսկվայի Արևելյան լեզուների Լազարյան ինստիտուտում:
*Սովորել է Սանկտ Պետերբուրգի հեծելազորի յունկերների դպրոցում:
==Աշխատանքային գործունեություն==
*1853-1856թթ. Բայանդուրի, Ալեքսանդրապոլի ու Կարսի մարտերի մասնակից:
*1855թ.` Կարսի մարզի վերահսկիչ:
*1858թ.` Աբխազիայի գեներալ-նահանգապետ:
*1860-1873թթ. Հարավային Դաղստանի զինվորական պետ:
*1873թ. Դերբենդի քաղաքապետ, Թերեքի մարզի պետ:
*1877-1878թթ.` Կովկասյան առանձին կորպուսի հրամանատար:
*1878թ.` Արդահանի գրավման ղեկավար:
*1878թ.` Ալաջայի բարձունքներում Մուխթար փաշայի դեմ կռվի ղեկավար:
*1878թ.` Կարսի գրավման ղեկավար:
*1879թ.` Աստրախանի, Սարատովի, Սամարայի և Խարկովի ժամանակավոր գեներալ-նահանգապետ:
*1879թ.` Ռուսաստանի Պետական խորհրդի անդամ:
*1880թ.` Կովկասի փոխարքայի պաշտոնակատար:
*1880-1881թթ.` Ռուսաստանի վարչապետ-դիկտատոր:
*1881թ.` Ռուսաստանի ներքին գործերի նախարար:
==Ձեռքբերումներ==
*1848թ.` Սուրբ Աննայի 4-րդ աստիճանի շքանշան:
*1549թ.` «Խիզախության համար» ոսկե սուսեր:
*1850թ.` Սուրբ Աննայի 3-րդ աստիճանի շքանշան:
*1852թ.` Սուրբ Աննայի 2-րդ աստիճանի շքանշան:
*1854թ.` Սուրբ Վլադիմիրի 4-րդ աստիճանի շքանշան:
*1855թ.` Սուրբ Վլադիմիրի 3-րդ աստիճանի շքանշան:
*1859թ.` Սուրբ Ստանիսլավի 1-ին աստիճանի շքանշան:
*1859թ.` թուրքական Մեջլիսի շքանշան:
*1860թ.` Սուրբ Աննայի 4-րդ աստիճանի շքանշան:
*1862թ.` «Ոսկե զենք» շքանշան:
*1864թ.` Կովկասի գրավման համար խաչ:
*1864թ.` պարսկական Առյուծի և Արծվի 2-րդ աստիճանի շքանշան:
*1864թ.` Սուրբ Վլադիմիրի 2-րդ աստիճանի շքանշան:
*1865թ.` Ռուսական կայսրության գեներալ-համհարզ:
*1869թ.` Սուրբ Ալեքսանդր Նևսկու շքանշան:
*1871թ.` Սուրբ Մեծ իշխան Ալեքսանդր Նևսկու ադամանդազարդ շքանշան:
*1875թ.` Ռուսական կայսրության հեծելազորի գեներալ:
*1877թ.` Սուրբ Գեորգիի 3-րդ աստիճանի շքանշան:
*1877թ.` Սուրբ Գեորգիի 2-րդ աստիճանի շքանշան:
*1877թ.` Սուրբ Վլադիմիրի 1-ին աստիճանի շքանշան:
*1878թ.` կոմս:
*1878թ.` Պրուսիայի Պուր լե մերիտ շքանշան:
*1878թ.` Չեռնոգորական շքանշան:
=Նկարներ=
<gallery>
Պատկեր:Loris Melikov 1.jpg |
Պատկեր:Loris Melikov 2.jpg |
Պատկեր:Loris Melikov .jpg |
Պատկեր:Loris Melikov 3.jpg |
Պատկեր:Loris Melikov 4.jpg |
Պատկեր:Loris Melikov 5.jpg |
Պատկեր:L Melikov Koms.jpg | Դմիտրի Միրսկ, Միխայիլ Նիկոլաևիչ և Լոռիս-Մելիքով:
Պատկեր:Tomb of Mikhail Tarielovich Loris-Melikov.JPG |Միքայել Լոռիս-Մելիքովի գերեզմանը Թիֆլիսում:
</gallery>
==Պարգևներ==
<gallery>
Պատկեր:L Melikov Aleksandr Nevski.jpg | Ալեքսանդր Նևսկի շքանշան
Պատկեր:L Melikov Mejit Turk.jpg | թուրքական մեջլիսի շքանշան
Պատկեր:L Melikov Pur le Merit.jpg | Պրուսիական Պուր լե մերիտ շքանշան
Պատկեր:L Melikov Vendakan.jpg | Վենդական շքանշան
Պատկեր:L Melikov St.GEorge II.JPG | Սուրբ Գեորգի II աստիշանի շքանշան
Պատկեր:L Melikov St.GEorge III.JPG | Սուրբ Գեորգի III աստիշանի շքանշան
Պատկեր:L Melikov St.Vladimir I.JPG | Սուրբ Վլադիմիրի I աստիշանի շքանշան
Պատկեր:L Melikov St.Vladimir II.jpg | Սուրբ Վլադիմիրի II աստիշանի շքանշան
Պատկեր:L Melikov St.Vladimir III.jpg | Սուրբ Վլադիմիրի III աստիշանի շքանշան
Պատկեր:L Melikov St.Vladimir IV.jpg | Սուրբ Վլադիմիրի IV աստիշանի շքանշան
Պատկեր:L Melikov St Anna I.jpg | Սուրբ Աննայի I աստիշանի շքանշան
Պատկեր:L Melikov St Anna II.jpg | Սուրբ Աննայի II աստիշանի շքանշան
Պատկեր:L Melikov St Anna III.jpg | Սուրբ Աննայի III աստիշանի շքանշան
Պատկեր:L Melikov St Anna IV.jpg | Սուրբ Աննայի IV աստիշանի շքանշան
</gallery>
===Լոռիս-Մելիքովի թրերը===
<gallery>
Պատկեր:Loris-MelikovG1.PNG |
Պատկեր:Loris-MelikovG2.PNG |
Պատկեր:Loris-MelikovG3.PNG |
</gallery>
=Տեսանյութեր=
*[https://www.youtube.com/watch?v=0WGMGMLq0mc Լոռիս-Մելիքով:]
*[https://www.youtube.com/watch?v=K4Kf2-iCem0 Հաղթանակի անունը. Լոռիս-Մելիքով:]
=Այլ=
Լոռիս-Մելիքովի աճյունն ամփոփված է Թբիլիսիի Սուրբ Գևորգ եկեղեցու բակում:
=Մատենագիտություն=
*Լոռիս-Մելիքով Մ., Կովկասի կառավարիչների մասին 1776 թ. մինչև XVIII դ. վերջը, 1873:
*Լոռիս-Մելիքով Մ., Նոթեր Հաջի Մուրադի մասին, 1881:
*Лорис-Меликов М., О судоходстве на Кубани // Новое Время. 1882.
*Լոռիս-Մելիքով Մ., Երկտող Թերեքի մարզի կացության մասին, 1889:
=Տե՛ս նաև=
*Зайончковский П. А. Кризис самодержавия на рубеже 1870-1880 гг., 1964.
*Դանիելյան Գ., Գեներալ-կոմս Լոռիս-Մելիքով. կյանքը, զինվորական և պետական գործունեությունը, 1997:
*Данилов Д.Д. Лорис-Меликов: карьера «парадоксального диктатора», 1998.
*Мамулов С.С. Удивительный народ из страны чудес., 2000.
*Мамонов А.В. Граф М. Т. Лорис-Меликов на пути к власти, 2001.
*Мамонов А.В. Граф М. Т. Лорис-Меликов: к характеристике взглядов и государственной деятельности, 2001.
*Дубенцов Б.Б. М.Т.Лорис-Меликов и «охранители» в 1880-1881 гг., 2003.
*Итенберг Б.C., Твардовская В.А. Граф М.Т.Лорис-Меликов и его современники., 2004.
*Ասադով Յու., 1000 հայ զորավարները հայոց պատմության մեջ, 2004:
*Բաբայան Լ., Լոռիս-Մելիքով, 2004:
*Կոստանյան Յու., Կոմս Լոռիս Մելիքով, 2005:
*Ленин В. И. Гонители земства и Аннибалы либерализма. 2005
*Ավետիսյան Գ, Ռուսական կայսրության հայ գեներալները, 2007:
*Волков С.В. Генералитет Российской империи, 2009.
*Մերուժանյան Ա, Հայկական ծագմամբ մարշալներ, գեներալներ, ադմիրալներ, 2014:
*[http://lorismelikov.narod.ru/ Յուրի Կոստանյանի Կոմս Լոռիս Մելիքով գրքի մասին:]
*[http://www.kavkaz-uzel.ru/articles/20974/ Կոմս Լոռիս-Մելիքովի մասին:]
*[http://www.odintsovo.info/news/?id=5289&print=1 Непонятый реформатор, Лорис-Меликов:]
*[http://encyclopedia.am/pages.php?bId=2&hId=1213 Հայկական հանրագիտարան, Միքայել Լոռիս-Մելիքով:]
*Ով ով է.հայեր(կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ.,Հ.1,Աբալյան-Ղուշչյան,2005:
[[Category:Ռազմական գործիչներ]] [[Category:Հեծելազորի գեներալներ]]
| name-am =Լոռիս-Մելիքով Միքայել Տարիելի
| name-am-aliases =
| name-ru =Лорис-Меликов Михаил Тариелович
| name-ru-aliases =
| name-lat =
| name-en =Loris-Melikov Michael
| name-fr =
| image =Loris-Melikov 1.jpg
| birth-date =1825
| birth-place =Թիֆլիս, Վրաստան
| death-date =12.12.1888
| death-place =Նիցցա, Ֆրանսիա
| description =Ռազմական գործիչ, հեծելազորի գեներալ:
}}
=Կենսագրություն=
Ծնվել է 1825թ. Վրաստանի Թիֆլիս քաղաքում:
Մահացել է 1888թ. դեկտեմբերի 12-ին Ֆրանսիայի Նիցցա քաղաքում:
==Կրթություն==
*Սովորել է Թիֆլիսի Ներսիսյան դպրոցում:
*Սովորել է Մոսկվայի Արևելյան լեզուների Լազարյան ինստիտուտում:
*Սովորել է Սանկտ Պետերբուրգի հեծելազորի յունկերների դպրոցում:
==Աշխատանքային գործունեություն==
*1853-1856թթ. Բայանդուրի, Ալեքսանդրապոլի ու Կարսի մարտերի մասնակից:
*1855թ.` Կարսի մարզի վերահսկիչ:
*1858թ.` Աբխազիայի գեներալ-նահանգապետ:
*1860-1873թթ. Հարավային Դաղստանի զինվորական պետ:
*1873թ. Դերբենդի քաղաքապետ, Թերեքի մարզի պետ:
*1877-1878թթ.` Կովկասյան առանձին կորպուսի հրամանատար:
*1878թ.` Արդահանի գրավման ղեկավար:
*1878թ.` Ալաջայի բարձունքներում Մուխթար փաշայի դեմ կռվի ղեկավար:
*1878թ.` Կարսի գրավման ղեկավար:
*1879թ.` Աստրախանի, Սարատովի, Սամարայի և Խարկովի ժամանակավոր գեներալ-նահանգապետ:
*1879թ.` Ռուսաստանի Պետական խորհրդի անդամ:
*1880թ.` Կովկասի փոխարքայի պաշտոնակատար:
*1880-1881թթ.` Ռուսաստանի վարչապետ-դիկտատոր:
*1881թ.` Ռուսաստանի ներքին գործերի նախարար:
==Ձեռքբերումներ==
*1848թ.` Սուրբ Աննայի 4-րդ աստիճանի շքանշան:
*1549թ.` «Խիզախության համար» ոսկե սուսեր:
*1850թ.` Սուրբ Աննայի 3-րդ աստիճանի շքանշան:
*1852թ.` Սուրբ Աննայի 2-րդ աստիճանի շքանշան:
*1854թ.` Սուրբ Վլադիմիրի 4-րդ աստիճանի շքանշան:
*1855թ.` Սուրբ Վլադիմիրի 3-րդ աստիճանի շքանշան:
*1859թ.` Սուրբ Ստանիսլավի 1-ին աստիճանի շքանշան:
*1859թ.` թուրքական Մեջլիսի շքանշան:
*1860թ.` Սուրբ Աննայի 4-րդ աստիճանի շքանշան:
*1862թ.` «Ոսկե զենք» շքանշան:
*1864թ.` Կովկասի գրավման համար խաչ:
*1864թ.` պարսկական Առյուծի և Արծվի 2-րդ աստիճանի շքանշան:
*1864թ.` Սուրբ Վլադիմիրի 2-րդ աստիճանի շքանշան:
*1865թ.` Ռուսական կայսրության գեներալ-համհարզ:
*1869թ.` Սուրբ Ալեքսանդր Նևսկու շքանշան:
*1871թ.` Սուրբ Մեծ իշխան Ալեքսանդր Նևսկու ադամանդազարդ շքանշան:
*1875թ.` Ռուսական կայսրության հեծելազորի գեներալ:
*1877թ.` Սուրբ Գեորգիի 3-րդ աստիճանի շքանշան:
*1877թ.` Սուրբ Գեորգիի 2-րդ աստիճանի շքանշան:
*1877թ.` Սուրբ Վլադիմիրի 1-ին աստիճանի շքանշան:
*1878թ.` կոմս:
*1878թ.` Պրուսիայի Պուր լե մերիտ շքանշան:
*1878թ.` Չեռնոգորական շքանշան:
=Նկարներ=
<gallery>
Պատկեր:Loris Melikov 1.jpg |
Պատկեր:Loris Melikov 2.jpg |
Պատկեր:Loris Melikov .jpg |
Պատկեր:Loris Melikov 3.jpg |
Պատկեր:Loris Melikov 4.jpg |
Պատկեր:Loris Melikov 5.jpg |
Պատկեր:L Melikov Koms.jpg | Դմիտրի Միրսկ, Միխայիլ Նիկոլաևիչ և Լոռիս-Մելիքով:
Պատկեր:Tomb of Mikhail Tarielovich Loris-Melikov.JPG |Միքայել Լոռիս-Մելիքովի գերեզմանը Թիֆլիսում:
</gallery>
==Պարգևներ==
<gallery>
Պատկեր:L Melikov Aleksandr Nevski.jpg | Ալեքսանդր Նևսկի շքանշան
Պատկեր:L Melikov Mejit Turk.jpg | թուրքական մեջլիսի շքանշան
Պատկեր:L Melikov Pur le Merit.jpg | Պրուսիական Պուր լե մերիտ շքանշան
Պատկեր:L Melikov Vendakan.jpg | Վենդական շքանշան
Պատկեր:L Melikov St.GEorge II.JPG | Սուրբ Գեորգի II աստիշանի շքանշան
Պատկեր:L Melikov St.GEorge III.JPG | Սուրբ Գեորգի III աստիշանի շքանշան
Պատկեր:L Melikov St.Vladimir I.JPG | Սուրբ Վլադիմիրի I աստիշանի շքանշան
Պատկեր:L Melikov St.Vladimir II.jpg | Սուրբ Վլադիմիրի II աստիշանի շքանշան
Պատկեր:L Melikov St.Vladimir III.jpg | Սուրբ Վլադիմիրի III աստիշանի շքանշան
Պատկեր:L Melikov St.Vladimir IV.jpg | Սուրբ Վլադիմիրի IV աստիշանի շքանշան
Պատկեր:L Melikov St Anna I.jpg | Սուրբ Աննայի I աստիշանի շքանշան
Պատկեր:L Melikov St Anna II.jpg | Սուրբ Աննայի II աստիշանի շքանշան
Պատկեր:L Melikov St Anna III.jpg | Սուրբ Աննայի III աստիշանի շքանշան
Պատկեր:L Melikov St Anna IV.jpg | Սուրբ Աննայի IV աստիշանի շքանշան
</gallery>
===Լոռիս-Մելիքովի թրերը===
<gallery>
Պատկեր:Loris-MelikovG1.PNG |
Պատկեր:Loris-MelikovG2.PNG |
Պատկեր:Loris-MelikovG3.PNG |
</gallery>
=Տեսանյութեր=
*[https://www.youtube.com/watch?v=0WGMGMLq0mc Լոռիս-Մելիքով:]
*[https://www.youtube.com/watch?v=K4Kf2-iCem0 Հաղթանակի անունը. Լոռիս-Մելիքով:]
=Այլ=
Լոռիս-Մելիքովի աճյունն ամփոփված է Թբիլիսիի Սուրբ Գևորգ եկեղեցու բակում:
=Մատենագիտություն=
*Լոռիս-Մելիքով Մ., Կովկասի կառավարիչների մասին 1776 թ. մինչև XVIII դ. վերջը, 1873:
*Լոռիս-Մելիքով Մ., Նոթեր Հաջի Մուրադի մասին, 1881:
*Лорис-Меликов М., О судоходстве на Кубани // Новое Время. 1882.
*Լոռիս-Մելիքով Մ., Երկտող Թերեքի մարզի կացության մասին, 1889:
=Տե՛ս նաև=
*Зайончковский П. А. Кризис самодержавия на рубеже 1870-1880 гг., 1964.
*Դանիելյան Գ., Գեներալ-կոմս Լոռիս-Մելիքով. կյանքը, զինվորական և պետական գործունեությունը, 1997:
*Данилов Д.Д. Лорис-Меликов: карьера «парадоксального диктатора», 1998.
*Мамулов С.С. Удивительный народ из страны чудес., 2000.
*Мамонов А.В. Граф М. Т. Лорис-Меликов на пути к власти, 2001.
*Мамонов А.В. Граф М. Т. Лорис-Меликов: к характеристике взглядов и государственной деятельности, 2001.
*Дубенцов Б.Б. М.Т.Лорис-Меликов и «охранители» в 1880-1881 гг., 2003.
*Итенберг Б.C., Твардовская В.А. Граф М.Т.Лорис-Меликов и его современники., 2004.
*Ասադով Յու., 1000 հայ զորավարները հայոց պատմության մեջ, 2004:
*Բաբայան Լ., Լոռիս-Մելիքով, 2004:
*Կոստանյան Յու., Կոմս Լոռիս Մելիքով, 2005:
*Ленин В. И. Гонители земства и Аннибалы либерализма. 2005
*Ավետիսյան Գ, Ռուսական կայսրության հայ գեներալները, 2007:
*Волков С.В. Генералитет Российской империи, 2009.
*Մերուժանյան Ա, Հայկական ծագմամբ մարշալներ, գեներալներ, ադմիրալներ, 2014:
*[http://lorismelikov.narod.ru/ Յուրի Կոստանյանի Կոմս Լոռիս Մելիքով գրքի մասին:]
*[http://www.kavkaz-uzel.ru/articles/20974/ Կոմս Լոռիս-Մելիքովի մասին:]
*[http://www.odintsovo.info/news/?id=5289&print=1 Непонятый реформатор, Лорис-Меликов:]
*[http://encyclopedia.am/pages.php?bId=2&hId=1213 Հայկական հանրագիտարան, Միքայել Լոռիս-Մելիքով:]
*Ով ով է.հայեր(կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ.,Հ.1,Աբալյան-Ղուշչյան,2005:
[[Category:Ռազմական գործիչներ]] [[Category:Հեծելազորի գեներալներ]]