Նալբանդյան Արամ Բագրատի
Hayazg-ից
| Նալբանդյան Արամ Բագրատի | |
| Налбандян Арам Багратович | |
| |
| Անգլերեն: | Nalbandyan Aram |
| Հայերեն: | Նալբանդյան Արամ Բագրատի |
| Ծննդյան տարեթիվը: | 01(14).01.1908 |
| Ծննդավայրը: | Ղարաքիլիսա, Հայաստան |
| Մահվան տարեթիվը: | 24.01.1987 |
| Մահվան վայրը: | Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն |
| Համառոտ տվյալներ: Քիմիկոս: | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1908թ. հունվարի 1(14)-ին Հայաստանի Ղարաքիլիսա (այժմ՝ Վանաձոր) քաղաքում:
Մահացել է 1987թ. հունվարի 24-ին Խորհրդային Հայաստանի Երևան քաղաքում:
Կրթություն
- 1926թ. ավարտել է Կիրովականի միջնակարգ դպրոցը:
- 1930թ. ավարտել է ԵՊՀ:
Աշխատանքային գործունեություն
- ԵՊՀ ֆիզիկայի ամբիոնի ասիստենտ:
- 1931թ.-ից աշխատել է ԽՍՀՄ ԳԱ քիմիական ֆիզիկայի ինստիտուտում:
- 1957-1971թթ.՝ ԽՍՀՄ ԳԱ քիմիական ֆիզիկայի ինստիտուտի ածխաջրածինների օքսիդացման լաբորատորիան վարիչ:
- 1959-1975թթ., միաժամանակ՝ ՀԽՍՀ ԳԱ քիմիական ֆիզիկայի լաբորատորիայի տնօրեն:
- 1967-1987թթ.՝ ՀԽՍՀ ԳԱ քիմիական գիտությունների բաժանմունքի ակադեմիկոս-քարտուղար:
- ՀԽՍՀ ԳԱ նախագահության անդամ:
- 1975-1987թթ.՝ Քիմիական ֆիզիկայի ինստիտուտի (Քիմիական ֆիզիկայի լաբորատորիա) տնօրեն (1994թ.-ից՝ Նալբանդյանի անվան):
- «Հայկական քիմիական ամսագրի» գլխավոր խմբագիր:
Ձեռքբերումներ
- 1943թ.՝ ֆիզմաթ գիտությունների դոկտոր:
- 1947թ.՝ պրոֆեսոր:
- 1960թ.-ից՝ ԳԱ թղթակից անդամ:
- 1963թ.՝ ՀԽՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս:
- 1971թ.՝ ՀԽՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչ:
- 1979թ.՝ Նյու Յորքի ազգային ակադեմիայի անդամ:
- 1953թ.՝ ԽՍՀՄ ԳԱ Դ. Մենդելեևի անվան մրցանակ:
- 1967թ.՝ ՀԽՍՀ Պետական մրցանակ:
- «Քիմիական ֆիզիկա» ամսագրի խմբագրական կոլեգիայի անդամ:
- «Օքսիդացման պրոբլեմները» միջազգային ամսագրի խմբագրական կոլեգիայի անդամ:
- «Հայկական սովետական հանրագիտարանի» խմբագրական կոլեգիայի անդամ:
- ՀԽՍՀ Մինիստրների խորհրդին առընթեր պետական մրցանակներ շնորհող կոմիտեի անդամ:
- Լենինի շքանշան:
- Աշխատանքային կարմիր դրոշի (2) շքանշան:
- «Պատվո նշան» շքանշան:
Այլ
- Թ.Ա. Ղարիբյանի հայրը:
- 1967թ. Արամ Նալբանդյանը տեղափոխվում է Երևան:
- Արամ Նալբանդյանը ըստ արժանվույն ներկայացրել է սովետական գիտությունը արտասահմանում՝ մասնակցելով և զեկուցումներով հանդես գալով բազմաթիվ միջազգային գիտաժողովներում՝ ԱՄՆ-ում, Կանադայում, Անգլիայում, Ֆրանսիայում, ԳՖՀ-ում, ԳԴՀ-ում, Բուլղարիայում, Բելգիայում, Ճապոնիայում, Հունգարիայում, Ռումինիայում և այլուր, լայնորեն պրոպագանդելով ՀԽՍՀ ԳԱ և ԽՍՀՄ ԳԱ քիմիական ֆիզիկայի ինստիտուտների գիտական կոլեկտիվների նվաճումները:
- Նա ակտիվորեն պաշտպանել և պրոպագանդել է նոր նվաճումները քիմիական գիտությունների ասպարեզում: Նրա նախաձեռնությամբ բաժանմունքի ինստիտուտներում լայնորեն ծավալվել են հետազոտական աշխատանքները: Այսպես օրինակ՝ նա մեծ օգնություն է ցույց տվել սիլիցիդի երկօքսիդի, արհեստական վոլոստանիդի ստացման պրոցեսի մշակման և ներդրման ընթացքում:
- Մոսկվայում և Երևանում Արամ Նալբանդյանի ղեկավարությամբ թեկնածուական դիսերտացիա են պաշտպանել ավելի քան 50 հոգի, որոնցից շատերը այժմ արդեն դոկտորներ են:
- Աշխատանքները վերաբերում են գազաֆազ ճյուղավորված շղթայական ռեակցիաների կինետիկային, մեխանիզմի և միջանկյալ միացությունների ուսումնասիրմանը:
- Էլեկտրոնային պարամագնիսական ռեզոնանսի եղանակով առաջինն է ջրածնի նորացված բոցում հայտնաբերել թթվածնի ատոմներ, OH և OH2 ռադիկալներ:
- Ածխաջրածինների ջերմա- և լուաքիմիական օքսիդացման հետազոտման շնորհիվ մշակել է մրջնալդեհիդի ուղղակի ստացման արդիական եղանակ:
- Առաջարկել է (Ա.Հ. Մանթաշյանի հետ) ռադիկալների ստացման նոր կինետիկական եղանակ, որով ալդեհիդների և ածխաջրածինների օքսիդացման, ջրածնի և ածխածնի մոնօքսիդի դանդաղ օքսիդացման ռեակցիաներում հայտնաբերել է գերօքսիդային ռադիկալներ, ինչպես նաև օրգանական և ջրածնի գերօքսիդների տարասեռ ռադիկալային քայքայման երևույթը:
Նկարներ
Մատենագիտություն
- Налбандян А.Б., Магнитный резонанс в газах, Ереван, 1987 (համահեղինակ).
- Налбандян А.Б., Современные состояние проблемы газофазного окисления органических соединений, Ереван, 1986 (համահեղինակ).
- Налбандян А.Б., Элементарные процессы в медленных газофазных реакциях, Ереван, 1975 (համահեղինակ).
- Налбандян А.Б., Формальдегид--материал для пластмасс, 1959.
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.2,
Ճաղարյան-Ֆրիկ, 2007:
- Արամի Բագրատի Նալբանդյան: Կենսամատենագիտություն, Երևան, 1988:
- ՀՀ ԳԱԱ:
- Налбандян, Арам Багратович - Словари и энциклопедии ...
- А.Б. Налбандяна - Institute of Chemical Physics NAS RA.
