Դավիթ Ալավկա Որդի

Դավիթ Ալավկա Որդի
Давид Алавкаворди
Այլ անուններ:	Դավիթ Գանձակեցի
Անգլերեն:	David Alavkavordi
Հայերեն:	Դավիթ Ալավկա Որդի
Ծննդավայրը:	Գանձակ, Արևելյյան Հայաստան
Մահվան տարեթիվը:	1130
Համառոտ տվյալներ: Իրավագետ, եկեղեցական գործիչ, վարդապետ:

Կենսագրություն

Ծնվել է Արևելյան Հայաստանի Ուտիքի նահանգի Գանձակ քաղաքում:

Մահացել է 1130թ.:

Այլ

• Կիրակոս Գանձակեցին հիշատակում է նրան ՝ անվանելով «սուրբ լուսավորիչ Դավիթ վարդապետ»:
• Դավիթ Ալավկաորդու մասին գովեստով խոսել է Վարդան Արևելցին, նրան համարել «լծակից Հովհաննես Իմաստասերի»:
• Աղվանից կաթողիկոս նշանակելիս Հայոց կաթողիկոսը հաշվի է առել Դավիթ Ալավկաորդու կարծիքը, խորհրդակցել հետը:
• Հիշատակել է նաև Մխիթար Այրի վանեցու և այլոց կողմից:
• Եղել է ժամանակի բազմակողմանի զարգացած անձնավորություն, տիրապետել մի քանի լեզուների։
• Բացի առանձին աշխատություններից Դավիթ Ալավկա Որդուց մեզ են հասել 98 խրատական կանոններ՝ «Կանոնական օրինադրութիւն» խորագրով, որոնք հայտնի են 17 ընդօրինակություններով (15-ը՝ Մատենադարանում, մեկական՝ Վենետիկի Ս. Ղազարի և Վիեննայի մատենադարաններում), առաջին անգամ լույս է տեսել «Էջմիածին» ամսագրում (1952, № 9-12, 1953, № 1-3)՝ Ա. Աբրահամյանի աշխատասիրությամբ:
• «Կանոնական օրենսդրությունը» կազմված է նախաբանից և 97 հոդվածներից, պարզաբանվել ու տրվել են եկեղեցական և աշխարհիկ կանոններ և օրենքներ, որոնցով առաջնորդվել են վճիռներ կայացնելիս: Երկն ունեցել է գործնական նշանակություն, հետապնդել մշակութալուսավորչական նպատակներ, բովանդակել խորհուրդներ կենցաղային, սեռական մաքրակեցության ու կյանքի, ծննդաբերության մասին: Արժեքավոր տեղեկություններ է հաղորդում ժամանակի բարքերի, կենցաղի, ժողովրդի բարոյական վիճակի և կյանքի մասին: Կանոնների մի մասն էլ ուղղակի հրահանգներ են բարեպաշտական ծեսերի, տոների, ժամերգության, պահքի, մկրտության և այլնի վերաբերյալ:
• Մխիթար Գոշն ու Սմբատ Գունդստաբլը իրենց դատաստանագրքերը գրելիս որոշ առումով օգտվել են Դավթի «Կանոնագրքից»:
• Չնայած «Կանոնագիրքը» ժամանակի պետական իշխանությունների կողմից պաշտոնապես հաստատված չէր, սակայն այն հայ համայնքներում ամենուր կիրառվում էր ինչպես եկեղեցականների, այնպես էլ համայնքի պաշտոնյաների կողմից, տարբեր բնույթի հարցեր կարգավորելու համար:
• Ալավակաորդու «Կանոնագիրքը» համաշխարհային իրավական մտքի գագաթներից մեկը հանդիսացավ, որից հետագայում օգտվեցին ոչ միայն Հայաստանում, այլև այլ երկրներում:
• Որոշ հետազոտողներ գտնում են, որ այն գրվել է Արքայություն անունով ոմն քահանայի խնդրանքով։
• Ալավակաորդու «Կանոնագիրքը» 1961թ. Բելգիայում անգլերեն թարգմանությամբ հրատարակել է անգլիացի հայագետ Չ. Դաուսեթը:

Մատենագիտություն

• Դավիթ Ա Ալավկաորդի, Կանոնական օրինադրութիւն, 1130:

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
• Կոստանյան Կ., Դավիթ վարդապետ Ալավկա Որդի, ԱՀ, գիրք 14, 15, Թ., 1906, 1907:
• Նալթակյան Հ., Հայոց Ուտիք–Գարդման աշխարհը և Առանշահիկ իշխաններն ու թագավորները, Երևան 2013թ․։
• Ավագյան Ս., Հայ իրավաբաններ. VII-XXI դդ., Երևան, 2005:
• Դավիդ Ալավկաորդի: