Գյուտ Ա Արահեզացի

Գյուտ Ա Արահեզացի
Гют А Араезаци
Այլ անուններ:	Ոթմսեցի, սուրբ Գյուտ Արահեզացի
Անգլերեն:	Gyut I Aahezatsi
Հայերեն:	Գյուտ Ա Արահեզացի
Ծննդյան տարեթիվը:	400
Ծննդավայրը:	Արահեզ, Տայք
Մահվան տարեթիվը:	478
Համառոտ տվյալներ: Ամենայն հայոց կաթողիկոս:

Կենսագրություն

Ծնվել է մոտ 400թ. Տայքի նահանգի Արահեզ գյուղում:

Մահացել է 478թ.:

Կրթություն

• Եղել է Սահակ-Մեսրոպյան կրտսեր աշակերտներից:
• Ստացել է նաև հունական կրթություն:

Աշխատանքային գործունեություն

• Կարգադրվել է Վանանդի եպիսկոպոս՝ Գադ անունով: (նստավայրը՝ Ոթմուս):
• 444թ. մասնակցել է Շահապիվանի, իսկ 449թ.՝ Արտաշատի ժողովներին:
• 461թ. կաթողիկոսական գահ է բարձրացել Պարսից արքա Պերոզի և Հայաստանի մարզպան Ատրորմիզդ Արշակունու համաձայնությամբ:
• 462թ. շուքով դիմավորել, Վաղարշապատի կաթողիկե եկեղեցում օրհնել և փառաբանել է Ավարայրի ճակատամարտի (451) մասնակից, պարսակական գերեվարությունից վերադարձած նախարարներին:
• Տոնացույց է մտցրել Ավարայրի նահատակների հիշատակի օրը՝ իբրև Վարդանանց տոն:
• Ձեռնամուխ է եղել եկեղեցական բարենորոգումների, պայքարել է նեստորականության դեմ:
• Նրա խնդրանքով Դավիթ Անհաղթը, ի պաշտպանություն ուղղափառ վարդապետության, գրել է «Բարձր ացուցէք» սկսվածքով ներբողը:
• 476թ. նրա օրոք կաթողիկոսական նստավայր է դարձել Դվինը:

Այլ

• Հաջորդել է Մովսես Ա Մանազկերտցուն:
• Աղվանքում քրիստոնեության հռչակման հետ կապված, նամակ է գրել Աղվանից Վաչե թագավորին և ամրապնդել նրա քրիստոնեական հավատքը:
• Գադիշո Խոռխոռունու կողմից ամբաստանվել է՝ իբրև տերությանն անհավատարիմ, ինչի համար Սասանյան Պերոզ թագավորի հրամանով 471թ. կանչվել է Տիզբոն, զրկվել հայրապետական իշխանությունից և աքսորվել: Հայերի ընդվզումից անհանգստացած՝ արքունիքը հարկադրված Գյուտ Ա կաթողիկոսին ազատ է արձակել: Վերադարձել է հայրենիք, հաստատվել Ոթմուսում:
• Թաղված է Վանանդի գավառի Ոթմուս գյուղում:
• Կաթողիկոսական գահին նրան հաջորդել է Հովհաննես Ա Մանդակունին:
• Գյուտ Ա կաթողիկոսը դասվել է հայ եկեղեցու սրբերի շարքը:

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
• «Քրիստոնյա Հայաստան» հանրագիտարան, Երևան, 2002:
• Գյուտ Ա Արահեզացի, Արա Նախշքարյան: