Արծաթպանյան Հմայակ Աբրահամի
Hayazg-ից
| Արծաթբանյան Հմայակ Աբրահամի | |
| Арцатбанян Амаяк Абрамович | |
| |
| Այլ անուններ: | Արծաթպանյան |
| Անգլերեն: | Surname Name |
| Հայերեն: | Արծաթբանյան Հմայակ Աբրահամի |
| Ծննդյան տարեթիվը: | 05.06.1876 |
| Ծննդավայրը: | Նոր Նախիջևան, Ռուսաստան |
| Մահվան տարեթիվը: | 1919 |
| Մահվան վայրը: | Նոր Նախիջևան, Ռուսաստան |
| Համառոտ տվյալներ: Նկարիչ: | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1876թ. հունիսի 5(17)-ին Ռուսաստանի Նոր Նախիջևան (այժմ՝ Դոնի Ռոստով քաղաքի շրջագծում) քաղաքում:
Կրթություն
- 1884-1891թթ. սովորել է ծննդավայրի Խաչվերաց վանքի հոգևոր ուսումնարանում:
- 1894-1900թթ. սովորել է Մոսկվայի գեղանկարչության, քանդակագործության և ճարտարապետության ուսաումնարանում:
- Աշակերտել է հայտնի ռուս նկարիչ Վ. Սերովին:
Աշխատանքային գործունեություն
- Նախիջևանի Խաչվերաց վանքի հոգևոր ուսումնարանը ավարտելուց հետո աշխատել է լուսանկարչատանը, Չերեպախինի մոտ, նկարելով նաև սրբապատկերներ։ Հաջորդ երկու տարիների ինքնաշխատությունը կարելի է տեսնել «Պսակադրությունից առաջ» կամ «Աղջիկը հարս» գեղանկար էսքիզում, կատարած 1893 թվականին։
- 1900թ. դասավանդել է Նոր Նախիջևանի, Դոնի Ռոստովի կրթական հաստատություններում:
Դիմանկարներ
- «Դաշնակահար Երկանջյան» (1916):
- «Ս. Շահինյան» (1916):
- «Հովհարով կինը» (1918):
- «Ինքնադիմանկար»:
- «Չաթալբաշյանի դիմանկարը»:
- «Մ. Շահինյանի դիմանկարը»:
Նկարներ
- «Աղջիկը դաշնամուրի մոտ» (1899):
- «Հիվանդ երեխայի մոտ» (1900):
- «Օրորոցի մոտ» (1911):
- «Հրդեհ հայկական գյուղում» (1915):
- «Կոտորածը» (1918):
- «Թուրքերի գազանությունները» (1919):
- «Ամառանոցը»:
- «Արմավիրի տեսարան»:
- «Այգի»:
- «Կազբեկ»:
- «Բնանկար տնակով»:
- «Աղքատի հուղարկավորությունը»:
- «Ավերակների վրա»:
- «Սարսափների աշխարհում»:
- «Դաշնամուրի առաջ»:
- «Վերջին ակորդը»:
- «Ընթերցանություն»:
- «Իմ ծաղիկները»:
Այլ
- Ծնվել է գյուղացու ընտանիքում։ Հայրը՝ Աբրահամ և մայրը՝ Մարիամ, երիտասարդ տարիներին եղել են սիրողական դերասաններ, մասնակցելով Դոնի Նախիջևանի հայկական թատերախմբի ներկայացումներին։
- Պատկերել է կենցաղային իրականությունը և հայրենակիցներին՝ արտահայտելով նրանց անաղարտ ազգային դիմագիծը, ներաշխարհը («Աղջիկը դաշնամուրի մոտ», «Հիվանդ երեխայի մոտ», «Օրորոցի մոտ» և այլն):
- 1911-1912թթ. եղել է Էջմիածնում, Անիում, Երևանում, նկարել հայկական ճարտարապետական հուշարձաններ, բնություն:
- Անդրադարձել է նաև եղեռնի թեմային («Հրդեհ հայկական գյուղում», «Կոտորածը», «Թուրքերի գազանությունները»):
- Ցուցահանդեսների մասնակցել է 1895թ.-ից։ 1967թ. Երևանում բացվել է նրա գործերի ցուցահանդեսը։
- Գործերը պահվում է ՀԱՊ-ում:
Նկարներ
Հիվանդ երեխայի մոտ
Հեղինակի որդու` Աբրահամի դիմանկարը
Մ. Սարյանի դիմանկարը պատանի հասակում
Տեսանյութեր
Հրապարակումներ մամուլում
Մատենագիտություն
- Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Գրքի վերնագիր, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2005:
- Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Հոդվածի վերնագիր, Պատմաբանասիրական հանդես, Երևան, 2005, թիվ 2, էջ 41-45:
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
- Կատալոգ Հմայակ Արծաթպանյանի ստեղծագործությունների ցուցահանդեսի, Ե., 1967։
- Շիշմանյան Ռ., Բնանկարն ու հայ նկարիչները, Ե., 1958։
- АМАЯК АРЦАТБАНЯН. (сер. «Жизнь замечательных нахичеванцев») //С.М.Хачикян – Ростов-на-Дону, ООО «Ковчег», 2016.
- Айрумян, А. Художник и его картины: заметки с выставки А. Арцатбаняна [Текст] / А. Айрумян // Заря комм. 1977. 1 сент. № 107. С. 2-3.
- Амаяк Арцатбанян. Каталог "выставки. Автор вступительной статьи и составитель Дж. Гарасеферян. Ер., 1967.
- Корманукян, А. С. Так все начиналось: страницы истории [Текст] / А. С. Корманукян // Заря. 2001. 16 июня. № 70-71. С. 6.
- Фрадкина, Н. Амаяк Арцатбанян [Текст] / Н. Фрадкина // Амаяк Арцатбанян 1876-1920 [Текст] : Каталог выставки / Ростовский областной музей краеведения; Государственная картинная галерея Армении; ред. на обороте тит листа А. А. Айрумян. Ростов н/Д, 1977. 24 с. С. 5-8.
- Рязанов В.В. От первого приюта до наших дней. Из истории изобразительного искусства Нахичевани-на-Дону. – Ростов-на-Дону: Изд-во ООО «Ковчег», 2011, С. 28 -29.
- Художник, гражданин, человек [Текст] // Заря комм. 1967. 23 июня. № 75. С. 4.
- Художники земли донской [Текст]: каталог выставки: (Художественная жизнь края с XVIII в. по 30-е гг. XX в.) / Ростовское областное управление культуры; Ростовский областной музей изобразительных искусств. Ростов н/Д, 1980. 72 с.: ил. С. 23-28.
- Волошинова Л.Ф. Бульварная площадь. Ростов н/Д.: Донской издательский дом, 2001.
- Ерканян В.С. Армянская культура в 1800-1917 гг. / Пер. с арм. К.С. Худавердяна. Ер., 1985.
- Энциклопедия старого Ростова и Нахичевани–на–Дону. Том 1.
- Библиографический словарь. М., 1970. Т. 1, с. 212.
- Ջերմ, բարի անկեղծ...»... Հմայակ Արծաթպանյան ... - Panorama.am:
- Неизвестный Ростов.
